دانش نظامی: بالگرد تهاجمی کاموف-۵۲

توسعه این بالگرد از سال ۱۹۹۶ آغاز و اولین پرواز در ژوئن ۱۹۹۷ با موفقیت انجام شد. تولید رسمی کاموف ۵۲ نیز از سال ۲۰۰۸ در کارخانه Progress Arsenyev واقع در منطقه Primorye روسیه آغاز شد. تولید محدود این بالگرد باعث شده است که تا سال ۲۰۲۰ تنها ۱۲۷ واحد (هر واحد بین ۱۰ تا ۱۳ فروند) از این بالگرد وارد خدمت در ناوگان هوایی روسیه شود.

کاموف ۵۲ نسبت به کاموف ۵۰ دارای دماغه پهن‌تر و بدنه بلندتر است و از لحاظ ظاهری بسیار به یکدیگر شبیه‌اند. اشتراک بدنه، اجزا و قطعات مورد استفاده و سیستم‌های این دو بالگرد حدود ۸۵٪ درصد است. طول این بالگرد ۱۵/۸ متر، ارتفاع ۴/۹۳ متر و قطر روتور اصلی ۱۴/۵ متر است. حداکثر وزن برخاست این بالگرد نیز ۱۲/۲۰۰ کیلوگرم است.

بالگرد Ka-52 توانایی انجام طیف گسترده‌ای از ماموریت‌ها مانند حمله به خودروهای زرهی و غیر زرهی، حمله به اهداف هوایی با سرعت کم، حمله به نیروهای پیاده دشمن در خط مقدم و در عمق تاکتیکی دشمن، تهیه پشتیبانی آتش برای نیروها در خطوط مقدم، پروازهای گشتی معمول و اسکورت کاروان‌های نظامی و … را دارد. همچنین کاموف ۵۲ قابلیت به‌کارگیری به‌عنوان یک سکوی مراقبت و پست فرماندهی هوایی برای گروهی از هلیکوپترهای تهاجمی را دارا می‌باشد.

بالگرد کاموف-۵۲ دارای قابلیت‌های منحصر به فرد در زمینه مانور و چالاکی است و به‌عنوان یکی از مانورپذیرترین بالگردهای جهان شناخته می‌شود. این مانورپذیری بالا از دو روتور اصلی کواکسیال ضد چرخش (پروانه‌های هم‌محور) آن به‌دست می‌آید. سیستم کواکسیال، از دو ردیف پره کامپوزیتی بر روی هم که خلاف یکدیگر می‌چرخند تشکیل شده است که باعث از بین رفتن لرزش و چرخش دم می‌شود و دیگر نیازی به روتور و پره در بخش دم نیست. به صورت کلی در بالگردهای معمولی برای ایجاد تعادل، روتور در بخش دم، نیرویی بر خلاف چرخش پره‌های اصلی بالگرد ایجاد می‌کند تا بدین ترتیب تعادل بالگرد حفظ شده و از چرخش‌ بالگرد به دور خود جلوگیری کند.
استفاده از سیستم کواکسیال در کاموف ۵۰ و ۵۲ باعث افزایش چشم‌گیر ثبات و مانورپذیری این بالگردها شده است؛ موضوعی که برای یک بالگرد تهاجمی بسیار ضروری و مهم است. سرعت چرخش بالا و تغییر وضعیت سریع، انجام مانورهای نظامی مانند چرخش مسطح (Flat turns)، حرکت به پهلو در سرعت‌های بالا (Side ways) که هواگردهای محدودی قابلیت این کار را دارند و سر خوردن عمیق بر روی هدف با زاویه گام بالای ۳۰ یا ۳۵ درجه از دیگر قابلیت‌هایی این بالگرد به‌شدت مانورپذیر است.

بالگرد کاموف در جنگ‌های بسیاری حضور داشته و تاکنون بقاپذیری بسیار خوبی از خود نشان داده است. در جنگ اوکراین مواردی وجود دارد که کاموف ۵۲ مورد اصابت دشمن قرار گرفته اما توانسته به راه خود ادامه دهد و یا در موارد بسیاری که بالگرد سرنگون شده است، خلبانان بالگرد نجات پیدا کرده‌اند. یکی از دلایل بقا در میدان نبرد برای این بالگرد، وجود روتور ضد چرخش است که بالاتر در مورد نحوه کار آن توضیح داده شد. در بالگردهای معمول، روتور در بخش دم به‌عنوان تثبیت کننده ایفای نقش می‌کند اما به شدت آسیب پذیر است و در صورت اصابت، تعادل بالگرد از بین خواهد رفت. حذف روتور در بخش دم در بالگرد کاموف و استفاده از روتور ضد چرخش، این مشکل را مرتفع کرده و در صورت آسیب در بخش دم، بالگرد کاموف هنوز قادر به انجام حرکت است. از دیگر دلایل بقاپذیری کاموف می‌توان به امکان پرواز با یک موتور نیز اشاره کرد.

بخش موتور:

بالگرد Ka-52 از دو موتور توربوشفت Klimov VK-2500 استفاده می‌کند. شایان ذکر است، این موتور از روی موتور TV3-117 که بر روی بالگرد کاموف ۵۰ مورد استفاده قرار می‌گیرد، توسعه یافته است. موتور VK-2500 دارای سه نوع مختلف است که نمونه اول دارای قدرت ۲۰۰۰ اسب بخار، نمونه دوم دارای ۲۲۰۰ اسب بخار و نمونه سوم دارای ۲۴۰۰ اسب بخار قدرت است. همچنین نمونه‌ای دیگری از این موتور وجود دارد که با نام VK-2500P شناخته می‌شود و دارای ۲۵۰۰ اسب بخار قدرت است. نکته جالب درباره این موتورها این است که دارای حالت قدرت اضطراری با توان ۲۷۰۰ اسب بخار می‌باشند. این قابلیت در صورت خرابی یکی از موتورها مورد استفاده قرار می‌گیرد و ایمنی پرواز را در شرایط اضطراری به میزان قابل توجهی بهبود می‌بخشد.

تفاوت اصلی بین موتور VK-2500 و VK-2500P/PS استفاده از یک سیستم کنترل خودکار الکترونیکی مدرن از نوع FADEC و حفاظت ضد افزایش حرارت است. به لطف طراحی جدید، VK-2500P عملکرد قابل اعتمادتر بالگردها را در مناطقی با آب و هوای معتدل و حتی با دمای بالا و در کوهستان‌های مرتفع تضمین می کند. وجود دو گیربکس مجزا برای انتقال قدرت هر موتور، عامل مهمی در کارکرد بالگرد در شرایط بحرانی است. این سامانه انتقال نیرو، در صورت از دست رفتن یکی از موتورها در کنار توان ۲۷۰۰ اسب بخار در حالت اضطراری عامل مهمی در بقا و حفظ جان خلبانان است. همچنین موتورها دارای فیلتر برای جلوگیری از ورود گرد و غبار به موتور و دارای سامانه خاموش کردن آتش هستند.

بخش کابین:

بالگرد کاموف ۵۲ دارای کابین شیشه‌ای ضد گلوله مدرن مجهز به نمایشگر روبرویی (HUD)، چهار نمایشگر چند منظوره SMD 66، نمایشگر روی کلاه خلبان، تقویت کننده‌های تصویر و گیرنده GPS است. این بالگرد همچنین دارای یک مکان یاب رادیویی در میز کابین و سیستم ناوبری و حمله برای بالگردها (NASH) است.

سامانه کنترل خودکار SAU-800 که توسط شرکت روسی RadioElectronic Technologies در این بالگرد تعبیه شده است، خلبانان کاموف ۵۲ را قادر می سازد تا بالگرد را در حالت‌های دستی، خودکار و نیمه خودکار هدایت کنند. همچنین سامانه SAU-800 با سیستم ثبت و پردازش داده‌های هواسنجی SIVPV-52 توسعه یافته و یکپارچه شده است. سامانه کنترل تسلیحات این بالگرد نیز از مدل SUO-806P ساخت شرکت RadioElectronic Technologies است.

نمایشگر موجود روی کلاه خلبان در قراردادی بلندمدت با شرکت طراحی Ramenskoye (RDC) به عنوان بخشی از تجهیزات اویونیک مورد نیاز برای بالگرد تهاجمی Ka-52 و نسخه دریایی پیشرفته Ka-52K بین سال های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۰ امضا و تحویل شد.

کابین بالگرد Ka-52 دارای پوشش زرهی است و حفاظت خوبی را برای خلبانان مهیا می‌کند. زره این بخش دارای سه لایه است؛ بخش داخلیِ کابین خلبان که از یک آلیاژ تیتانیوم کاملا یک تکه ساخته شده که مانند یک “وان” خلبانان را در برمی‌گیرد. در لایه دوم از صفحات سرامیکی استفاده شده و در لایه سوم برای افزایش حفاظت لایه سرامیکی، صفحات سرامیکی با کولار/آرامید که روی آن چسبانده شده پوشانده شده است. همچنین برای محافظت بیشتر کابین، علاوه بر شیشه ضدگلوله‌ی ۴۴ میلیمتری، در بخش کناری کابین در کنار خلبان‌ها نیز از دو صفحه زرهی استفاده شده است.

در بخش بیرونی کابین و پایین مخازن سوخت نیز از آلیاژ آلومینیوم و کربن با ضخامت ۲۰ میلیمتری ساخته شده است. مجموع میزان زرهی که برای هر خلبان بالگرد Ka-50 می‌توانست تعبیه شود حدود ۳۰۰ کیلوگرم است که برای بالگرد Ka-52 این عدد به رقم ۱۵۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم به ازای هر خلبان کاهش یافته است. این در حالی است که در بالگرد آمریکایی آپاچی حدود ۹۰ کیلوگرم زره برای هر خلبان استفاده شده است. زره Ka-52 (حداقل به‌صورت تئوری) در برابر گلوله‌های ۲۳ میلیمتری مقاوم می‌باشد.

این هلیکوپتر دارای چهار مخزن سوخت جداگانه است که سه تا در عقب بدنه و یکی درست در پشت کابین خلبان قرار دارد. هر چهار مخزن سوخت آبکاری شده و از یکدیگر جدا هستند.

همان‌طور که اشاره شد کاموف ۵۲ دارای ۸۵٪ قطعات مشابه با کاموف ۵۰ است. اما از نظر ظاهری دارای دماغه‌ای پهن‌تر بوده و در کابین، دو خلبان کنار یکدیگر می‌نشینند. هر دو خلبان قادر به کنترل کامل هلیکوپتر می‌باشند؛ چنین ترتیبی عملکرد هلیکوپتر را در طول نبرد ساده می‌کند. همچنین دیگر نیازی به نسخه آموزشی اختصاصی نبوده و امکان استفاده از همین هلیکوپتر به عنوان آموزشی نیز وجود دارد.

سیستم ایجکت و صندلی‌پران:

یکی دیگر از ویژگی‌های منحصر به فرد این بالگرد، مجهز بودن به قابلیت صندلی‌پران است. بالگرد کاموف ۵۲ در کنار کاموف ۵۰ تنها بالگردهای فعال موجود در جهان هستند که از این توانمندی برخودار هستند. صندلی پران CAS K-37-800M کاموف ۵۲ از چند بخش تشکیل شده است. یک صندلی راحتی و یک قسمت جانبی که برای انجام وظیفه به‌عنوان صندلی خلبان بالگرد Ka-50 و Ka-52 طراحی شده که در ترکیب با کلاه ایمنی ZSh-7VS و تجهیزات اکسیژن ارائه می‌شود. در پروسه خروج اضطراری، ابتدا باله‌ها از بالگرد جدا می‌شوند، سپس خروج اضطراری ایمن KCO-VK-LP به کمک یک موتور موشک، خلبان را با سرعت پروازی مشخص شده از ۹۰ تا ۳۵۰ کیلومتر در ساعت از بالگرد به بیرون می‌کشد و سپس چتر نجات باز می‌شود. این سیستم در محدوده ارتفاع از صفر تا ۵۰۰۰ متر قابل بهره‌برداری و استفاده است. لازم به ذکر است، برای کاهش فشار وارده بر خلبان در هنگام فرود اضطراری، از بالشتک‌های جاذب انرژی در صندلی استفاده شده است.

بخش رادار:

در بخش رادار، در دماغه کاموف ۵۲ از یک رادار موج میلی‌متری (MMW) Phazotron FH-01 استفاده شده است که به رادار Arbalet معروف است. این رادار ساخت شرکت Phazotron-NIIR، بزرگترین توسعه دهنده رادارهای نظامی و اویونیک روسیه است.

رادار کاموف ۵۲، یک رادار پالس داپلر دو بانده Arbalet-52 با وزنی معادل ۱۴۰ کیلوگرم است که به این بالگرد اجازه می دهد تا به‌طور مؤثر مأموریت‌های رزمی را در هر زمان از روز یا شب و در هر شرایط آب و هوایی، حتی در حضور پارازیت الکترونیکی سازمان یافته یا طبیعی انجام دهد. بیشترین برد رادار Arbalet-52 معادل ۳۷ کیلومتر است.
به‌صورت کلی در کاموف ۵۲ از دو رادار Arbalet-52 و یا Arbalet-M استفاده می‌شود که نسخه‌های قوی‌تر رادار Arbalet هستند و در آنها از پردازنده سری Baguet استفاده شده است. در این رادار، پردازنده Ts181F مسئول پردازش داده و پردازنده Baget-55-04.01 مسئول پردازش سیگنال است.

از قابلیت‌های هوا به سطح این رادار می‌توان به مواردی مانند حالت‌های مختلف نقشه برداری، زاویه پوشش محیطی ۱۲۰ درجه، برد نقشه‌برداری تا مسافت ۳۲ کیلومتری، توان کشف اهداف زمینی مانند پل در ۲۵ کیلومتر و تانک در ۱۲ کیلومتر، توانایی تشخیص خطوط زمین و تشخیص موانع در طول پرواز در ارتفاع پایین (کابل‌های برق در ۴۰۰ متری و زمین دارای شیب ۱۰ درجه در ۱/۵ کیلومتری)، توان تشخیص اهدف متحرک زمینی و هوایی، تعیین اولویت اهداف، هشدار نزدیک شدنِ موشک، پشتیبانی و نشان‌گذاری سیستم‌های هدف‌گیری EO، تشخیص وضعیت‌های آب و هوایی خطرناک، سیستم‌های ناوبری (به‌روزرسانی و اصلاح)، توان کنترل و هدایت موشک و راکت، طبقه‌بندی نوع هدف (در ارتباط با IFF – تشخیص دوست از دشمن) و ردیابی ۲۰ هدف به‌طور همزمان اشاره کرد.

از قابلیت‌های هوا به هوا این رادار نیز می‌توان به مواردی مانند زاویه جستجوی محیطی ۳۶۰ درجه با ارتفاع ± ۳۰، توان تشخیص هواگردهای متخاصم در برد ۱۵ کیلومتری و موشک استینگر در برد ۵ کلیومتری، توان درگیری با انواع اهداف مانند کروز و پهپاد، زاویه ردیابی محیطی ± ۶۰ درجه با ارتفاع ۳۰ ± درجه و توان ردیابی تا ۲۰ هدف اشاره کرد.

بخش سیستم نظارت و الکترواپتیکال:

در بخش سیستم نظارت و الکترواپتیکال، کاموف ۵۲ مجهز به سامانه اپتیک GOES-451 است. سامانه GOES-451 یک سامانه الکترواپتیک تثبیت‌شده ژیروسکوپی است که در زیر دماغه بالگرد کاموف ۵۲ نصب شده است.
این سامانه برای شناسایی، ردیابی، هدف‌گیری و هدایت تسلیحات مورد استفاده قرار می‌گیرد و مجهز به دوربین‌های مرئی با بیشترین برد ۸۳/۳ کیلومتر، مادون قرمز با بیشترین برد ۵۵/۶ کیلومتر، مسافت یاب لیزری با بیشترین برد ۱۸/۵ کیلومتر و ردیاب نقطه‌ای لیزری با بیشترین برد ۱۴/۸ کیلومتر است.

لازم به ذکر است، نسخه‌ای از کاموف-۵۲ کاتران (نسخه دریایی کاموف-۵۲) در نمایشگاه ماکس ۲۰۱۵ به نمایش درآمد که به‌جای سامانه الکترواپتیک GOES-451 از سامانه الکترواپتیک OES-52 (ECO-52) استفاده شده بود. همچنین در سال ۲۰۱۶ نسخه دیگری از کاموف ۵۲ در آسمان موسکو دیده شد که به سامانه الکترواپتیک OES-52 مجهز شده بود. بعدتر مشخص شد که سامانه الکترواپتیک OES-52 برای بالگردهای کاموف-۵۲ اِم (Ka-52M) که نسخه قوی‌تر و به‌روزرسانی شده کاموف-۵۲ هستند مورد استفاده قرار خواهد گرفت. با این وجود، امکان نصب این سامانه بر روی کاموف‌های ۵۲ قدیمی‌تر و فعلی نیز دور از انتظار نیست.
همچنین نسخه‌های صادراتی و فروخته شده به مصر، یعنی کاموف-۵۲ تمساح نیل (Ka-52 Nile Crocodile / Ka-52E) به سامانه الکترواپتیک OES-52 مجهز هستند.

سامانه OES-52 از نظر عملکرد مشابه سامانه GOES-451 است. این سامانه دارای پنج حسگر: یک دوربین تصویربرداری حرارتی، دوربین تلویزیون، فاصله یاب/تعیین کننده لیزری، پرتو لیزر برای هدایت موشک‌های هدایت شونده ضد تانک، و همچنین یک ردیاب نقطه‌ای لیزری می‌باشد. با این حال وزن این سامانه ۱۷۷ کیلوگرم است و در مقایسه با سامانه GOES-451 که ۲۲۰ کیلوگرم می‌باشد، ۴۳ کیلوگرم سبک‌تر است.

بخش سیستم‌ محافظتی و جنگ الکترونیک:

در بخش سیستم‌های محافظتی و جنگ الکترونیک، کاموف ۵۲ به سیستم یکپارچه محافظتی President-S مجهز شده است. سیستم President-S ساخت شرکت KRET و موسسه علمی Ekran است و شامل مجموعه‌ای از بخش‌های مختلف حفاظتی مانند آشکارسازهای لیزری، حسگرهای مختلف، جمینگ مادون قرمز و پخش کننده‌های خاشه و شراره (چف و فلر) است. در ادامه به معرفی بخش‌های سیستم President-S می‌پردازیم:

– “واحد کنترل L370-0” یک ماژول کامپیوتر دیجیتال است که مسئولیت مدیریت تمام اجزای جنگ الکترونیک تعبیه شده در بالگرد را بر عهده دارد. تمام داده‌ها و اطلاعات سنسورهای هشدار موجود در ساختار بالگرد، توسط واحد کنترل دریافت شده و پس از تجزیه و تحلیل، به خلبان ارائه می‌شود تا خلبان اقدامات لازم دفاعی را انجام دهد.

– “سامانه هشدار نزدیک شدن موشک L-136 MAK-UFM” همانطور که از نام آن پیداست، سامانه‌ای است که نزدیک شدن موشک‌های شلیک شده به سمت بالگرد را شناسایی می‌کند و هشدار می‌دهد. این سامانه قادر است موشک‌های دوش‌پرتاب شلیک شده به سمت بالگرد را از فاصله ۱۰ کیلومتری و موشک‌های هوا به هوای شلیک شده به سمت بالگرد را از فاصله ۳۰ تا ۵۰ کیلومتری شناسایی کند.

– “سامانه گیرنده هشدار لیزری L-140 Otkilk” سامانه‌ای است که توانایی شناسایی پرتوهای لیزری ساطع شده از سامانه‌های مسافت‌یاب لیزری که برای هدایت موشک‌های دوش‌پرتاب‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد را دارد.

– “سامانه گیرنده هشدار راداری SPO-32 / L150 Pastel” سامانه‌ای است که امواج رادیویی منتشر شده توسط سیستم‌های راداری هواگرد دشمن را شناسایی و دریافت می‌کند و در صورت تشخیص یک تهدید، مانند وجود رادار کنترل آتش هواپیمای جنگنده و یا جستجوگر رادارهای موشک‌های دوش‌پرتاب، هشداری مبنی بر وجود یک تهدید صادر می‌کند. این سامانه بردی معادل ۲۲۲/۲ دارد.

– “سیستم جمینگ رادار L370-3” سامانه‌‌هایی هستند که در داخل بالگرد کاموف-۵۲ تعبیه شده‌اند و وظیفه آنها انجام طیف وسیعی از اقدامات پارازیت و جمینگ علیه رادارهای جستجوی موشکهای زمین به هوا، هوا به هوا و … می‌باشد. این سیستم به‌صورت مستقیم با سامانه L150 Pastel در ارتباط و هماهنگ است. سامانه L150 Pastel مسئول شناسایی امواج رادارها و شناسایی منابع آنهاست و L370-3 نیز آنها را مسدود می‌کند.

– “سامانه جمینگ مادون‌قرمز L-370-5 Vitebsk” یک سامانه پارازیت (Jamming) برای محافظت از بالگرد در برابر موشک‌های ضدهوایی است. این سامانه در قسمت زیرین و دو طرف بالگرد در یک برجک چرخشی نصب شده است. این سامانه مسئول پارازیت و جمینگ جستجوگر موشک‌هایی است که در محدود ماوراء بنفش و مادون قرمز عمل می‌کنند. سامانه L-370-5 Vitebsk برای گیج کردن و گمراه کردن موشک‌ شلیک شده به سمت بالگرد، امواج لیزر را به سمت جستجوگرهای حرارتی/الکترواپتیکی موشک‌ می‌تاباند و موشک را از رسیدن به بالگرد منحرف کند. این سامانه قادر است موشک‌های شلیک شده به سمت بالگرد را در شعاع چند کیلومتری ردیابی کند.

لازم به ذکر است بر اساس شواهد موجود، در نسخه‌ جدید و به‌روزرسانی شده کاموف-۵۲ یعنی کاموف Ka-52M به‌جای سامانه L-370-5 Vitebsk از سامانه پیشرفته‌تر با عنوان L418-5 DIRCM استفاده شده است. امکان نصب این سامانه بر روی کاموف‌های ۵۲ قدیمی‌تر و فعلی نیز دور از انتظار نیست. همچنین در نسخه‌های صادراتی و فروخته شده به مصر، یعنی کاموف 52E نیز از سامانه L418-5 DIRCM استفاده شده است.

– در کاموف-۵۲ از سامانه‌ پخش کننده خاشه و شراره (چف و فلر) با نام UV-26 استفاده شده است. این سامانه در دو جایگاه دوتایی در نوک بال‌ها جایگذاری شده است و هر کدام از این جایگاه‌ها حاوی ۳۲ قطعه چف و فلر هستند.

بخش تسلیحات کاموف-۵۲:

در بخش تسلیحات، بالگرد Ka-52 در سمت راست بدنه خود مجهز به یک توپ اتوماتیک ۳۰ میلیمتری Shipunov 2A42 است. این توپ دارای تحرک پایینی است و تنها به سمت بالا و پایین حرکت می‌کند. توپ ۳۰ میلیمتری Shipunov 2A42 برای شلیک به اهداف زرهی سبک در فاصله ۱۵۰۰ متری، اهداف غیر زرهی در فاصله ۴۰۰۰ متری و همچنین اهداف هوایی مادون صوت کم پرواز تا فاصله ۲۰۰۰ متری طراحی شده است. توپ Shipunov 2A42 را می‌توان به‌صورت تک تیر یا رگبار شلیک کرد. این توپ توان عمل در شرایط سخت، مانند محدوده دمایی از +۵۰ درجه تا -۵۰ درجه سانتیگراد در باران، گرد و غبار، یخبندان و در محیط بسیار خشک را دارد. سرعت شلیک این توپ ۵۵۰ گلوله در دقیقه است و وزن آن نیز به ۱۱۵ کیلوگرم می‌رسد.

همچنین ۶ آویزگاه خارجی سلاح در زیر دو بال وجود دارد که می‌توان ترکیب‌های مختلفی از تسلیحات را تا وزن ۲۹۴۲ کیلوگرم بر آن نصب و به‌کارگیری کرد. ۲ جایگاه دوتایی در نوک بال‌ها نیز برای پخش کننده چف و فلر وجود دارد.

کاموف ۵۲ دارای ۳ آویزگاه سلاح در زیر هر بال خود است که می‌تواند یک آویزگاه APU-6 به همراه یک غلاف راکت غیر هدایت شونده و یک موشک ضد تانک بر روی آویزگاه سوم و در نوک بال نیز دو عدد UV-26 که هر کدام حاوی ۳۲ قطعه چف و فلر است نصب و حمل کند. آویزگاه APU-6 در حقیقت یک قفسه برای نگهداری و شلیک ۶ موشک ضد تانک است که برای افزایش توان حمل در بالگرد کاموف ۵۲ طراحی شده است.

همچنین کاموف-۵۲ برای افزایش برد قادر به حمل چهار مخزن سوخت خارجی ۵۰۰ لیتری در آویزگاه‌های خارجی خود است.

غلاف راکت‌های غیر هدایت شونده بر روی کاموف از دو نوع راکت S-8 ۸۰ میلیمتری (S8/80mm) حاوی ۲۰ عدد راکت و راکت S-13 ۱۲۲ میلیمتری (S13/122mm) حاوی ۵ عدد راکت است که امکان نصب یکی بر روی هر بال و در مجموع دو عدد از آنها در کنار ۶ موشک ضد تانک بر روی آویزگاه APU-6 در هر بال و در مجموع ۱۲ موشک ضد تانک است. این ترکیب توان بسیار زیادی را به بالگرد کاموف ۵۲ در سرکوب زرهی و پیاده در میدان نبرد می‌دهد.

همچنین بر روی APU-6 امکان نصب موشک‌های ضد تانک مانند 9K121 Vikhr و 9M120 Ataka وجود دارد. موشک ویخر می‌تواند اهداف را در فاصله ۱۰ تا ۱۲ کیلومتری منهدم کند و موشک آتاکا نیز دامنه عملیاتی ۴۰۰ متر تا ۶ کیلومتری را برای هدف قرار دادن اهداف زرهی در اختیار بالگرد کاموف ۵۲ قرار می‌دهد.

ویدیویی از داخل کابین کاموف-۵۲ که در جریان عملیات ارتش روسیه برای تصرف فرودگاه آنتونوف (گوستومل) در نزدیکی شهر کیف در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ ضبط شده است. در این ویدیو، کاموف ۵۲ در حال پرواز در ارتفاع پایین و تهیه آتش پشتیبانی برای نیروهای پیاده روسی و یک بالگرد ترابری Mil-8 روسی است. کاموف-۵۲ از اصابت چندین موشک دوش پرتاب فرار می‌کند و در نهایت بر اثر برخورد یک موشک مجبور به فرود اضطراری می‌شود.

معرفی نسخه‌های دیگر کاموف-۵۲:

نسخه به‌روزرسانی شده کاموف-۵۲: بالگرد Ka-52M
در سالهای اخیر، وزارت دفاع روسیه از تولید نسخه‌ای جدید از کاموف ۵۲ خبر داد که نهایتا در سال ۲۰۱۸ با نام Ka-52M شناخته شد. کاموف ۵۲ ام، در واقع نسخه به‌‌روزرسانی شده کاموف ۵۲ است که از لحاظ سیستم و برخی تجهیزات دستخوش تغییرات شده است. بر اساس اطلاعات وزارت دفاع روسیه قرار است ۱۱۴ فروند از این مدل به خدمت گرفته شود و بر اساس آخرین اطلاعات، در چهارم ژانویه ۲۰۲۳ میلادی، ارتش روسیه ۱۰ فروند از بالگردهای Ka-52M را دریافت کرده است.

نسخه‌ به‌روزرسانی شده‌ی بالگرد Ka-52M به سامانه الکترواپتیک GOES-451M با برد بیشتر و عملکرد بهتر مجهز شده است. همچنین در بالگرد Ka-52M از سامانه الکترواپتیک جدید OES-52 نیز استفاده می‌شود.
سامانه OES-52 از نظر عملکرد مشابه سامانه GOES-451 است. این سامانه دارای پنج حسگر: یک دوربین تصویربرداری حرارتی، دوربین تلویزیون، فاصله یاب/تعیین کننده لیزری، پرتو سوار لیزری برای هدایت موشک‌های هدایت شونده ضد تانک، و همچنین یک ردیاب نقطه‌ای لیزری می‌باشد. با این حال وزن این سامانه ۱۷۷ کیلوگرم است و در مقایسه با سامانه GOES-451 که ۲۲۰ کیلوگرم می‌باشد، ۴۳ کیلوگرم سبک‌تر است.

چرخ‌های زیرین قوی‌تر، ارگونومی بهبود یافته کابین خلبان و سازگاری بهتر برای استفاده از عینک‌های دید در شب از دیگر تغییرات و به‌روزرسانی‌های کاموف ۵۲ اِم است.

در بخش تسلیحات، کاموف 52M به موشک‌های هوا به سطح هدایت‌پذیر چندمنظوره سبک (LMUR) مجهز شده‌ است. این موشک که با نام‌های Izdeliye 305 و Item 305 نیز شناخته می‌شود بردی معادل ۱۴/۵ کیلومتر دارد و برای انهدام طیف وسیعی از اهداف زمینی کاربرد دارد.

در بخش رادار، کاموف 52M به‌جای رادار Arbalet-52 به رادار آرایه اسکن الکترونیکی فعال (AESA) مدل V006 Rezets مجهز شده است. این رادار بردی معادل (حدود) ۱۵۰ کیلومتر دارد. رادار V006 Rezets دارای یک آنتن آرایه اسکن الکترونیکی فعال ۹۰۰×۳۰۰ میلیمتری ثابت با ۶۴۰ ماژول فرستنده گیرنده است.
به گفته سازنده این رادار، رادار V006 Rezets می‌تواند گروهی از تانک‌ها را از فاصله ۴۵ کیلومتری، پل راه آهن را از ۱۰۰ کیلومتری و کشتی جنگی کلاس ناوشکن را از ۱۵۰ کیلومتری شناسایی کند. این رادار در حالت هوا به هوا، می‌تواند یک هواپیمای جنگنده با سطح مقطع راداری ۳ متر مربع را از فاصله ۵۰ کیلومتر روبه‌رو و یک هلیکوپتر را از فاصله ۲۰ کیلومتری شناسایی کند. وزن این رادار ۱۳۰ کیلوگرم است و ۱۰ کیلوگرم از رادار FH01 (آربالت) فعلی Ka-52 کمتر است.

در بخش اقدامات محافظتی و جنگ الکترونیک نیز، سیستم محافظتی یکپارچه President-S کاموف 52M دستخوش تغییرات شده و اجزای مختلف آن بهبود یافته است. در یکی از مهم‌ترین اجزای این بخش، به‌جای سامانه L-370-5 Vitebsk از سامانه پیشرفته‌تر با عنوان L418-5 DIRCM استفاده شده است.

در نهایت و شاید مهم‌ترین بخش به‌روزرسانی این بالگرد، مربوط به تعبیه سیستم‌های جدید برای این بالگرد به‌منظور سازگاری برای کار در سیستم فرماندهی و کنترل میدان نبرد جدید است.

نسخه دریاپایه کاموف-۵۲: بالگرد Ka-52K Katran
بالگرد Ka-52K Katran نسخه دریایی بالگرد کاموف ۵۲ است و بر اساس Ka-52 Alligator ساخته شده است؛ اما تجهیزات و سیستم‌های این بالگرد متناسب با عملیات دریایی اصلاح شده و بدنه آن نیز با پوشش ضد‌خوردگی ارتجاعی پوشانده شده است. از آنجا که این بالگرد به‌منظور استفاده در ناوهای‌ هواپیمابر و کشتی‌های جنگی طراحی شده است، ابعاد آن مقداری کوچک‌تر شده است و دارای تیغه‌ها و بال‌های تاشو برای اشغال فضای کمتر در آشیانه است. طول این بالگرد ۱۳/۸ متر و طول بال بزرگ آن ۶/۳ متر است. کاهش طول بال در این بالگرد باعث شده است تا آویزگاه تسلیحات از ۶ عدد به ۴ عدد کاهش پیدا کند.
سیستم روتور این نسخه از کاموف ۵۲ مجهز به بلبرینگ‌های الاستیک (ماده‌ای با خاصیت لاستیک و ارتجاعی مانند الاستومری) در فاصله بین تیغه-دکل برای تحمل وزن‌های بیشتر است.

بالگرد کاموف-۵۲ کاتران دارای تجهیزات رادیویی و ناوبری ماهواره‌ای است و امکان فرود مستقل از برج مراقبت روی عرشه کشتی را فراهم می‌کند. این بالگرد همچنین با یک سیستم تهویه مطبوع برای انجام ماموریت در جو مرطوب دریایی بهینه شده است. با تجهیز KA-52K به سیستم‌های اویونیک پیشرفته و تسلیحاتی قدرتمند می‌توان آن‌را برای نقش‌های مختلف پیکربندی کرد.

بالگرد Ka-52K مجهز به سامانه هدایت پرتو لیزر و سامانه پردازش ویدیویی Okhotnik است که توسط KRET توسعه یافته است. سامانه Okhotnik دامنه تشخیص و شناسایی را برای هلیکوپتر افزایش می‌دهد. این سامانه توان ردیابی خودکار میدان را دارد و مشخصات هدف تعیین شده را با تصاویر تطبیق می‌دهد، سپس درستی یا عدم درستی هدف را به خلبان اطلاع می‌دهد.

بالگرد Ka-52K در نسخه های اولیه به سیستم رادار Arbalet مجهز شده‌اند. در نسخه‌های جدیدتر، این رادار به رادار آرایه فازی فعال تغییر کرده است. رادار آرایه فازی فعال (AESA) متعلق به پیمانکار دفاعی روسی Radio-Electronic Technologies برای نسخه دریایی کاموف ۵۲ توسعه یافته است تا جایگزین رادار Arbalet شود. این رادار به بالگرد Ka-52K توانایی شلیک موشک‌ کروز ضدکشتی Kh-35 و موشک Kh-38 را می‌دهد. برد شناسایی این رادار برای اهداف دریایی بزرگ به ۱۸۰ کیلومتر می‌رسد.

همچنین لازم به ذکر است، این نسخه نیز مانند نسخه‌های معمولی کاموف-۵۲، در صورت دریافت به‌روزرسانی‌های جدید با عنوان Ka-52KM شناخته می‌شود. پسوند M برای نسخه‌هایی که آخرین به‌روز رسانی‌ها را دریافت کرده‌اند به‌کار می‌رود.

نکات مثبت و منفی بالگرد کاموف-۵۲:

نکات مثبت:
بالگردی چند منظوره، بسیار سریع، چابک و انعطاف‌پذیر است.
سطح خوبی از حفاظت زرهی را در قسمت کابین برای خلبانان ارائه می‌دهد.
دارای طیف گسترده‌ای از اقدامات محافظتی و جنگ الکترونیک است.
دارای ۶ آویزگاه خارجی برای حمل طیف گسترده و متنوعی از مهمات است.
دارای قابلیت‌های موثر ضد تانک با موشک‌های ویخر و آتاکا است.
دارای سیستم الکترواپتیک بسیار خوب و سیستم مدیریت تسلیحات قوی.
نکات منفی:
عملکرد ضعیف قفل کردن با موشک‌های هوا به هوا ایگلا به دلیل فضای محدود.
قوس شلیک و عملکرد توپ ۳۰ میلیمتری به‌دلیل قرارگیری در سمت راست بالگرد، محدود است.
قابیلت حمله از زوایای بالا در این بالگرد می تواند منجر به افزایش مصرف سوخت شود.

مشخصات بالگرد تهاجمی K-52:
کاربری: بالگرد تهاجمی
اولین پرواز: ۱۹۹۷
سال ساخت: ۲۰۰۸
طول: ۱۵/۸ متر
طول بال بزرگ: ۷/۸ متر
طول بال کوچک: ۲/۶ متر
قطر روتور اصلی: ۲ × ۱۴/۵ متر
مساحت روتور اصلی: ۳۳۰/۳ متر مربع
ارتفاع: ۴٫۹۳ متر
خدمه: ۲ نفر
وزن خالی: ۷۷۰۰ کیلوگرم
حداکثر وزن برخاست: ۱۲۲۰۰ کیلوگرم
موتور: ۲ موتور توربوشفت Klimov VK-2500 با توان هر موتور ۲۴۰۰ اسب بخار
سوخت داخلی: ۱۸۷۰ لیتر
مخزن سوخت خارجی: تا ۴ مخزن و مجموع ۴۰۷۰ لیتر
بیشترین سرعت: ۳۱۵ کیلومتر در ساعت
برد رزمی: ۴۶۰ کیلومتر (با مخزن سوخت داخلی)
بیشترین برد: ۱۱۰۰ کیلومتر (با مخازن سوخت خارجی)
سقف پروازی: ۵۵۰۰ متر (۱۸۰۰۰ پا)
سرعت صعود: ۱۲ متر بر ثانیه

سلاح:
توپ ۳۰ میلیمتری Shipunov 2A42، امکان نصب غلاف توپ ۲۳ میلیمتری UPK-23-250 (همراه با ۲۴۰ گلوله) بر روی بال‌ها نیز وجود دارد.
آویزگاه سلاح: ۶ جایگاه زیر بال‎ها با قابلیت حمل ۲۹۴۲ کیلوگرم تسلیحات + ۲ جایگاه دوتایی در نوک بال‌ها برای پخش کننده چف و فلر

امکان حمل ترکیبی از سلاح‌های زیر وجود دارد:
راکت‌ها: غلاف ۲۰ عددی راکت‌های ۸۰ میلیمتری S-8 تا ۴ غلاف و غلاف ۵ عددی راکت ۱۲۲ میلیمتری S-13 تا ۴ غلاف
موشک‌ها: استفاده از قفسه‌های موشکی APU-6 که امکان استفاده از انواع موشک‌های ضدتانکی مانند 9K121 ویخر و آلتاکا را فراهم می‌کند.
موشک هدایت لیزری ویخر تا ۱۲ عدد
دو موشک هدایت لیزری kh-25
در نسخه ka-52k موشک ضد کشتی kh-31 و kh-35
موشک هوا به هوای R-73
بمب: تا ۴ عدد بمب با وزن ۲۵۰ کیلوگرم یا ۲ عدد بمب با وزن ۵۰۰ کیلوگرم

تصاویر بیشتر از بالگرد رزمی کاموف ۵۲:

مجموعه پوسترهای بالگرد کاموف-۵۲ به زبانهای انگلیسی، روسی، عربی، آذری و کردی:

منابع:
Kamov Ka-50
Klimov VK-2500
Npk-spp.ru
Rostec.ru
Te.legra.ph
Cmano-db.com
Naval technology
Airforce technology
Russian helicopters
Ka-52KM: possible modernization of “Katran
Thai Military and Asian Region
Radar warning receiver
Red Samovar
Russian Ka-52 with new OES-52
Egypt Defense Portal
Russia – Egypt military contracts
Russian-made Ka-52 in Egypt
The KA-52 Gunship at Army 2019
Russia’s Ka-52M to receive AESA radar
KA 52 How Military Coaxial Helicopter Works
Wiki.warthunder.com/Ka-52