نگاهی به یارکشی های قفقازی ها

دوشنبه 20 مرداد 1399 - 21:10
https://iswnews.com/?p=34338

با گذشت چند هفته از تنش مرزی فیمابین دو جمهوری آذربایجان و ارمنستان در خط مرزی تووز-تاووش و سرد شدن فضای ملتهب هر دو کشور، مقامات دو حزب حاکم در ایروان و باکو در حال ترسیم یک نقشه راه برای ماههای پیش رو از طریق تقویت مناسبات خارجی خود هستند که سکوت معنا دار جمهوری اسلامی ایران در نوع خود قابل توجه است.

به دنبال استقلال دو جمهوری آذربایجان و ارمنستان در سالهای نخستین دهه ۹۰ میلادی، تنش های سابق بین دو کشور، وجه بین المللی به خود گرفت و با ورود کشورهای خارجی به عرصه دیپلماتیک حل و فصل مناقشات بین باکو و ایروان، مساله برخورد منافع میان سه بازیگر اصلی حوزه قفقاز، یعنی ایران ، ترکیه و روسیه مطرح گردید که البته ردپاهای کمرنگ تری از عربستان سعودی، رژیم صهیونیستی و ایالات متحده امریکا نیز در وقایع آن دوران قابل مشاهده بود. سیر تعامل جریانهای مختلف سیاسی در بحران قره باغ که تاثیر مستقیمی هم بر شکل گیری ساختار سیاسی دو کشور نهاد، نهایتا موضع هر دو کشور ایران و ترکیه را در عرصه سیاست قفقاز تضعیف کرد و به پررنگ شدن نقش روسیه انجامید.

در طی هفته های گذشته، انتشار خبر برگزاری رزمایش مشترک بین نیروهای ارمنستان و روسیه و همچنین فیمابین نیروهای جمهوری آذربایجان و ترکیه، واکنش های ضد و نقیضی در فضای رسانه ای ایران به دنبال داشت که در این نوشتار، تلاش بر ارایه یک تحلیل جامع با تکیه بر وضعیت سیاسی هر دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان است.

اگرچه ملی گرایان آذربایجانی همواره روسیه را به عنوان حامی مطلق العنان ارمنستان قلمداد کرده و مسکو را در جایگاه دشمن به شمار آورده اند لکن مقامات مسکو در طی سالهای اخیر نشان داده اند که نسبت به توسعه روابط خود با باکو بی میل نیستند. باید اذعان نمود که جمهوری آذربایجان علاوه بر جمعیت و مبادلات تجاری بیشتر نسبت به همسایه غربی خود، از ظرفیت های بسیاری از جمله تاثیرگذاری و تاثیرپذیری با مسلمانان روسیه برخوردار است و این کشور در دوران پس از استقلال نیز همچنان از نظر اقتصادی به مسکو وابسته است لذا می توان اظهارات «ایاز مطلب اف» رئیس جمهور پیشین آذربایجان مبنی بر اینکه راه حل مناقشه قره باغ در بهبود روابط با روسیه است را تا حدود صحیح دانست اما باید اعتراف نمود، همچنان غبار ترس از روسیه بر بدنه جامعه جمهوری آذربایجان باقیست.

انتشار خبر برگزاری رزمایش مشترک بین نیروهای ارمنستان و روسیه در فضای سیاسی جمهوری آذربایجان، بار دیگر این ترس را در میان توده های مردم گستراند اما پس از گذشت چند روز، مشخص شد که روس ها تمایلی به برگزاری این رزمایش نداشته و در واقع خبر مزکور یک «بلوف رسانه ای» بوده است اما آنچه که رسانه ها را در بهت و حیرت فرو برد انتشار تصاویر واقعی از برگزاری رزمایش نظامی مشترک بین نیروهای جمهوری آذربایجان و ترکیه در جمهوری خودمختار نخجوان بود چرا که سیگنال مثبت مسکو به باکو، با پاسخ دلسرد کننده ای مواجه شد.
به طور کلی، سیاست خارجی جمهوری آذربایجان در سه دهه گذشته مبتنی بر حفظ روابط کجدار و مریز با تمامی همسایگان بوده است چرا که مقامات باکو به خوبی می دانند که تثبیت جایگاه کشورشان تنها با حفظ موازنه میان قدرت های خارجی اعم از روسیه، امریکا، ترکیه، ایران و رژیم صهیونیستی امکانپذیر بوده و سنگین تر شدن کفه قدرت به نفع هر یک از بازیگران سیاسی، می تواند واکنش تندی از سوی دیگران را به دنبال داشته باشد. برگزاری رزمایش مشترک با ترکیه را با اندکی اغماض می توان در راستای سنگین شدن کفه قدرت به نفع آنکارا قلمداد کرد البته نباید دور از نظر داشت که علی اف در هفته های اخیر در مقام رویارویی با آن دسته از احزاب مخالف داخلی ایستاده است که غالبا تحت حمایت و یا متمایل به ترکیه هستند فلذا گمان می رود این رزمایش برای اطمینان دادن به آنکارا انجام شده است تا احتمالا ترکیه دست به حمایت از احزاب مخالف آذربایجانی نزند.

نباید دور از نظر داشت که مناقشه قره باغ هر چند به عنوان مهمترین نقطه اختلاف بین دو جمهوری ارمنستان و آذربایجان به شمار می رود اما در مقایسه با مناطق مهمتری چون سوریه، عراق و لیبی که از کانون های برخورد منافع روسیه، ترکیه و ایران به شمار می روند از اهمیت چندانی برخوردار نیست لذا نمی توان این یارکشی ها را چندان جدی انگاشت اما با این حال، گمان می رود که به زودی در باکو شاهد جهت گیری هایی به نفع روسیه خواهیم بود.

تحولات جهان اسلام
تحولات جهان اسلام
"تحولات جهان اسلام" اولین و تنها رسانه تخصصی پوشش اخبار و تحولات منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا با ارائه دقیق ترین و بروزترین نقشه های میدانی. رویکرد "مجموعه تحولات"، رصد دقیق درگیریهای منطقه و بصورت ویژه جهان اسلام و ارائه بروزترین نقشه های میدانی و تحلیل ها از مسائل جاری و فرا روی منطقه است.
  • به اشتراک بگذارید:

دیدگاه

  1. ناشناس دوشنبه, ۲۰ مرداد, ۱۳۹۹ - ۲۳:۰۱

    ارمنستان شش دانگ دست روسیه است ، ارمنی ها بدون اجازه روس ها آب نمیخورن
    کدوم سیگنال ؟
    تا همین اواخر کنترل مرز و گمرک و … ارمنستان مستقیما دست روس ها بود ، راننده هایی که بار ارمنستان مییبردن متفق القول به این مورد صحه میگذاشتن
    شخصا تو پاسگاه های مرزی ارمنستان پرچم روسیه و ارمنستان رو در کنار هم دیدم ، موردی که شبیهش رو شاید نشه جای دیگه‌ای پیدا کرد
    نقش روسیه در قضیه ارمنستان و آذربایجان
    یه چیزی مثل نقش آمریکا تو قضیه فلسطین و اسراییل است

    پاسخ
    1. Sina پنجشنبه, ۲۳ مرداد, ۱۳۹۹ - ۱۵:۴۲

      یادداشتو دوباره بخون

  2. ناشناس سه شنبه, ۲۱ مرداد, ۱۳۹۹ - ۰۲:۱۹

    روسیه بعد از شوروی خودش احیا کرده اما قدرت و میل سابق رو برای دخالت نداره.ترکیه اما خیلی قوی در میدونه الان در سه جبهه قفقاز و سوریه و لیبی با روسیه و ایران و اعراب درگیره به نظرم باید ترکها رو جدی تر بگیریم.یه سوالم داشتم ایران در عراق چه برخورد منافعی با روسیه و ترکیه داره ؟

    پاسخ
  3. علی سه شنبه, ۲۱ مرداد, ۱۳۹۹ - ۲۲:۵۵

    قره باغ خاک اسلام هست و باید به هر روش ممکن به خاک اسلام بازگردانده شود

    پاسخ
  4. محمود چهارشنبه, ۲۲ مرداد, ۱۳۹۹ - ۰۸:۰۰

    در چندسال اخیر گرایش افکار عمومی جوانان در کوچه بازار و شبکه های مجازی به اهل بیت و گرامی داشتن تشیع بشدت افزایش یافته و از ملی گرایی پیشی گرفته و این تفکر در بدنه نیروهای مسلح آذربایجان هم کاملا مشهوده که دلبستگی خاصی بدین جهت به ایران دارند مطمئنم سپاه کاملا به این اتفاقات واقفه و از این طریق به آمار و اطلاعات تسلیحات اسرائیلی مخصوصا پهبادهای هرون دست یافته و خواهد یافت البته اسرائیلیها قبل از آذربایجان این پهبادها را به ترکیه فروخته بود ولی همه کمال عملیات به عهده پرسنل مستشاران اسرائیلی بود حتی اجازه شستشو و نظافت این تسلیحات را به ترکها نمی‌دادند (اردوغان مجبور شد به هر قیمتی شده دست به تولید پهباد ملی بایراکدار بزند و موفق هم بود) مطمئنم تو آذربایجان هم همینطوره ولی با توجه به فاکتورهایی هم زبانی و قومی به ویژه مذهبی کار نفوذ ایران در آذربایجان خیلی راحتتر خواهد بود ولی در ظاهر ایران علاقه ای به اینکار نشان نداده.در درگیری‌های مقطعی چندسال اخیر که ارمنستان با سلاح های روسی که پهبادهای آذریها راهدف قرار دادند هیچکدوم اسرائیلی نبودند و این همسویی مسکو با رژیم غاصب را میرساند. الهام علی‌اف یک دولت مافیایی را که پدرش پایه گذاری کرده اداره می‌کنه و فکر کرد وارد بازی با قدرتها بشه میتواند از همشون استفاده کنه در حالی که الان مجبوره به همه قدرتهای منطقه ای و فرا منطقه ای باج دهد متاسفانه ایران نتوانسته به سهم خود را از این سفره (حداقل تو دریای خزر) برسد

    پاسخ
  • دیدگاه های شما پس از تایید مجموعه تحلیلی خبری تحــولات جهــان اســلام در سایت منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی توهین، تهمت و افترا باشند منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیرمرتبط باشند منتشر نخواهد شد.