عربستان سعودی و سامانه‌‌های پاتریوت پرهزینه!

سامانه پاتریوت یک سامانه پدافند هوایی برد متوسط است که قابلیت مقابله با اهداف آیرودینامیک و بالستیک را دارد. عربستان سعودی جزء کاربران اصلی این سامانه است و طی سالهای گذشته بصورت گسترده اقدام به خرید پاتریوت و موشک های این سامانه کرده است.

این سامانه توسط شرکت‌های آمریکایی ریتیون و لاکهید مارتین در دهه ۷۰ تا ۹۰ میلادی طراحی و ساخته شده است. علاوه بر ارتش آمریکا، عربستان سعودی، اسرائیل، قطر، کویت، مصر، اردن، آلمان، یونان، هلند، اسپانیا، ژاپن و تایوان نیز مجهز به این سامانه هستند. در میان این کشورها، عربستان سعودی بعد از آمریکا، دومین کاربر این سامانه به لحاظ تعداد سامانه به خدمت گرفته شده است.

عربستان در سال‌های پس از انقلاب اسلامی ایران، سطح رقابت نظامی خود با ایران را به شدت افزایش داده است. با آغاز تهاجم ائتلاف سعودی به یمن و حملات متقابل انصارالله به خاک عربستان، وابستگی سعودی‌ها به سامانه پاتریوت بسیار افزایش یافته است. تا جایی که این کشور اقدام به اجاره‌ی سامانه‌های پاتریوت بیشتری از آمریکا و یونان کرده است.

قیمت هر تیر موشک پاتریوت بسته به نوع آن حدود ۱ تا ۶ میلیون دلار ارزیابی شده است و بنظر می‌رسد عربستان سعودی تاکنون بیش از ده میلیارد دلار برای خرید موشک‌های پاتریوت هزینه کرده باشد.

بیشتر بخوانید: دانش نظامی: سامانه دفاع هوایی پاتریوت (MIM-104)

داده‌های انستیتو تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم (SIPRI) نشان می‌دهد که عربستان سعودی موشک های سامانه پاتریوت را در چندین مرحله خریداری کرده است.

با توجه به آمار و ارقام بررسی شده بنظر می‌رسد عربستان سعودی بیش از ۲۸۰۰ تیر موشک برای سامانه پاتریوت را خریداری کرده است.

جزئیات این خریدها به شرح زیر است:
۱- در سال‌های ۱۹۹۳-۱۹۹۵ میلادی، ۳۸۴ تیر موشک پاتریوت PAC-2 GEM
۲- در سال‌های ۱۹۹۷-۱۹۹۵ میلادی، ۷۸۱ تیر موشک PAC-2 GEM
۳- در سال‌های ۱۹۹۹-۱۹۹۸ جمعا ۶۲۹ تیر موشک PAC-2 GEM
۴- در سال‌های ۲۰۱۹-۲۰۱۷ میلادی، ۳۲۰ تیر موشک PAC-3 MSE
۵- در سال های ۲۰۲۰-۲۰۱۹ میلادی، ۱۳۰ تیر موشک PAC-3 MSE
۶- تعداد نامشخصی موشک پاتریوت PAC-3 توسط عربستان سعودی در سال ۲۰۱۸ میلادی سفارش داده شده که در حال تحویل‌دهی هستند.

با بررسی دیگر منابع مانند پایگاه داده آژانس همکاری‌های دفاعی کنگره آمریکا چنین به نظر می‌رسد که عربستان سعودی در سال ۲۰۱۵ میلادی نیز ۶۰۰ تیر موشک پاتریوت PAC-3 را سفارش داده‌اند.

تیموتی لندرکینگ، نماینده ویژه آمریکا در امور یمن اخیرا در یک سخنرانی مدعی اجرای ۳۷۵ حمله موشکی و پهپادی انصارالله به خاک عربستان سعودی در سال ۲۰۲۱ میلادی شده است. این آمار در حالی ارائه می‌شود که عمده‌ی رویارویی‌های پدافندی عربستان با انصارالله با سامانه‌ی پدافندی پاتریوت انجام گرفته است. بنابراین زرادخانه موشک‌های پاتریوت عربستان در آینده‌ی نه چندان دور با مشکل مواجه خواهد شد و تامین موشک های آن هزینه‌های میلیارد دلاری دیگری را برای این کشور به دنبال دارد.

جدای از این موضوع، سامانه پاتریوت در بعضی عملیات‌های انصارالله نظیر عملیات “توازن بازدارندگی دوم” در تاریخ ۲۳ شهریور ۹۸ عملکرد ضعیفی داشته است. در این حمله پالایشگاه‌های بقیق و خریص هدف حملات موفق انصارالله قرار گرفت و صادرات نفت عربستان با اخلال جدی مواجه شد. این حمله خسارات زیادی را بر اقتصاد این کشور تحمیل کرد و کشورهای غربی به سختی افزایش قیمت نفت را کنترل کردند.

در مجموع سامانه‌ی پاتریوت برای تداوم مقابله با پهپادها و موشک‌های انصارالله به پشتیبانی میلیارد دلاری نیاز دارد و این موضوع با رویکرد سرد بایدن در قبال سعودی‌ها با مشکل مواجه شده است. انصارالله نیز اکنون با افزایش دقت پهپادها و موشک های خود بیشتر از هر زمان دیگری به مواضع ائتلاف سعودی در عمق خاک عربستان حمله می‌کند و عربستان برای مقابله با این دست از حملات مجبور به خریدهای بیشتر است؛ زیرا بدون ذخیره کافی موشک‌های پاتریوت، حملات مداوم انصارالله می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی به زیرساخت های مهم عربستان شود.

بیشتر بخوانید:
دانش نظامی: موشک پدافند هوایی MIM-103C PAC-2
دانش نظامی: موشک پدافند هوایی MIM-104F PAC-3 MSE