سفر وزیر دفاع آذربایجان به ایران، دو روی یک سکه

سفر دو روزه سپهد ذاکر حسن اف وزیر دفاع جمهوری آذربایجان به تهران که روز دوشنبه ۲ بهمن انجام شد با تحلیل های متفاوتی همراه بوده است.

وی در این سفر با امیر سرتیپ محمدرضا قرایی آشتیانی وزیر دفاع ایران، سردار سرلشگر محمد حسین باقری رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح و سپس با رئیس جمهور ایران آیت الله سید ابراهیم رئیسی دیدار کرده است.

سپهبد حسن اف به موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس رفته و در سفارت آذربایجان در تهران نیز با کارکنان اداری دیدار کرده است.

وزارت دفاع آذربایجان به رسانه ها گفته است: دلیل این سفر دعوت رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران برای بررسی و گسترش همکاری های نظامی و دفاعی است. متن خبری یکسان که همه رسانه های آذربایجان آن را منتشر کرده اند.

بنابر گفته رسانه های ایرانی از جمله خبرگزاری های ایرنا و فارس، سید ابراهیم رئیسی در دیدار با ذاکر حسن اف گفته است: رژیم اسرائیل نمی تواند دوست مسلمانان باشد. وی به خطر حضور نیروهای سلفی و تکفیری در منطقه اشاره کرده است. رئیسی روابط دو کشور را براساس اشتراکات عمیق دینی و تاریخی مردم دو کشور بیان کرده و خواستار تعمیق روابط تجاری شده است.

رئیس جمهور جمهوری اسلامی ایران همچنین درباره ارائه خدمات فنی و مهندسی ایران به آذربایجان ابراز علاقمندی کرده است.

سرلشگر باقری نیز در دیداری جداگانه با اشاره به موضوع اشغال ۳۰ ساله خاک منطقه قره باغ توسط ارمنستان تصریح کرده است: ایران مخالف هر نوع اشغال گری است و رهبر انقلاب از موضوع آزادسازی خاک این کشور از اشغال ارمنستان خوشحال است. وی در ادامه گفته است: مرزهای مشترک برای صلح، دوستی، تجارت و محلی برای رفت و آمد مردم استفاده می‌ شود.

مسائل مهم دفاعی و منطقه ای از جمله موارد این مذاکرات بوده است؛ اما هیچ خبر واضحی از جزئیات آن به بیرون درز نکرده است. ذاکر حسن اف با امیر قرآیی آشتیانی نیز دیدار کرده و زمینه های همکاری دفاعی بررسی شده است.

رسانه های جمهوری آذربایجان در اقدامی هماهنگ اظهارات سید ابراهیم رئیسی را درباره اسرائیل و نیروهای تکفیری به کلی سانسور کرده اند و تنها از روابط رو به گسترش سخن می گویند.

رسانه های دولتی و حاکمیتی ایران نیز این نشست را مثبت ارزیابی کرده و درباره آزادسازی قره باغ، گسترش روابط دفاعی و مرزهای امن اظهار شوق و شعف کرده اند.

بنا به گزارش خبرگزاری ایرنا، وزیر دفاع آذربایجان تاکید کرده است: روابط نظامی دو کشور پس از این دیدار در سطح بالایی ادامه پیدا می کند و از سردار سرلشگر باقری برای سفر به آذربایجان دعوت کرده است. همچنین ذاکر حسن اف در دیدار با آشتیانی، ایران را قدرتی مهم خوانده و روابط دفاعی با ایران را مایه مباهات دولتش بیان کرده است.

اظهارات ذاکر حسن اف وزیر دفاع جمهوری آذربایجان در خصوص ایران در حالی مطرح می‌شود که با یک بررسی ساده به وضوح می‌توان دریافت که این کشور در گذشته همواره کمک های نظامی ایران را رد کرده و به جای آن از ترکیه و اسرائیل کمک گرفته و خریدهای نظامی خود را از آنها انجام می دهد.

نمونه این این مسئله نیز پرواز شماره AZQ-4622 هواپیمای نظامی ایلیوشین ۷۶ این کشور با شماره رجیستری ۴K-AZ101 است. این هواپیما ۴ بهمن از جنوب اسرائیل به مقصد باکو پرواز کرده است. این پرواز با آمادگی وزیر دفاع آذربایجان برای سفر به ایران همزمان شده است!

همچنین بررسی سفرهای دوجانبه نیز نشان می‌دهد که سپهبد حسن اف در سال ۲۰۱۷ (حدود ۵ سال پیش) نیز به دعوت سردار سرتیپ حسین دهقان وزیر دفاع وقت به ایران آمده بود. اما طی این مدت نه تنها روابط دوجانبه در زمینه دفاعی گسترش چندانی نیافته بلکه بحرانی هم شده است.

اما منابعی در آذربایجان تاکید می کنند که عامل سردی روابط دو کشور، نیروهای تخریب گر است. اوزئیر جعفراف تحلیلگر نظامی طی گفتگو با رسانه «آخار» در این باره تشریح کرده است: ارمنستان در راس نیروهای تخریب گر روابط دو جانبه میان آذربایجان و ایران قرار دارد و هیچ دولتی غیر از ارمنستان قصد بر هم زدن این رابطه را ندارد.

وی مدعی شده است: دولت ایروان در گذشته از ایران کمک گرفته و اکنون نگران گسترش رابطه ایران با آذربایجان و قطع کمک های ایران به سوی خود است.

خرید و استفاده آذربایجان از پهپادهای اسرائیلی که با کمک مستشاران نظامی صهیونیست راه اندازی می شوند در کنار قرارداد مونتاژ سلاح های بدون سرنشین زمینی و قایق‌های مسلح گشتی، خرید رادارهای مرزی، خبرهای تایید نشده در خصوص گشت زنی نیروهای اسرائیلی با لباس فرم نیروهای مرزبانی در حاشیه مرزهای ایران و استقرار پایگاه اطلاعاتی اسرائیل در این کشور قفقاز همواره موضوع نگرانی تحلیل گران ایرانی و ایران دوستان آذربایجان بوده است.

مقام های جمهوری اسلامی ایران تلاش می کنند تا سهمی از قراردادهای بازسازی قره باغ و پاکسازی میادین مین را به خود اختصاص دهد ولی تاکنون هیچ سیگنال امیدوارکننده ای دریافت نکرده است. شرکتهای اروپایی، ترکیه و روسیه و اسرائیل در این پروژه ها مشارکت دارند.

بعید به نظر می رسد که دولت آذربایجان به سادگی از همراهی با اسرائیل، ترکیه و ناتو در مرزهای شمالی ایران دست بردارد.

این سیاست که از دوره حیدر علیف رئیس جمهور پیشین این کشور بنا شده است، برقراری تعادل میان نیروهای قدرتمند یا همان موازنه مثبت است. اصلی که همواره یک اصل خدشه ناپذیر برای آذربایجان برای برقراری رابطه با همه کشورها بوده است.

حال همین سیاست در قالب خریدهای جزئی نظامی و عملا بی ارزش از ایران، برگزاری احتمالی مانور و تمرین های مشترک برای خلاصی از تبعات تقابل نظامی و امنیتی با ایران مورد توجه قرار گرفته است. پدیده ای که عده ای در ایران به شکل عجیبی با آن همراهی می کنند!

بیشتر بخوانید: دیدار سفیر آذربایجان با وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران