صدام کوچک؛ نگاهی به آینده یمن پس از علی عبدالله صالح
به طور خلاصه حذف شخصیتی مثل «علی عبدالله صالح» از دایره تحولات یمن، دارای نقاط قوت و ضعفی است که ضعف آن ممکن است آینده یمن را با تجزیه و کشمکش و از طرفی قوت آن ممکن است باعث پیروزی کامل یمن بر ائتلاف سعودی در جنگ شود.
نکاتی که می تواند نقطه قوت یا ضعف این قضیه باشند:
۱- شدت گرفتن اختلاف یا اتحاد قبایل در برخورد با دشمن خارجی
۲- کناره گیری نیروهای طرفدار صالح از جبهات نبرد و یا پیوستن به ائتلاف سعودی
۳- تاثیر در وجهه اجتماعی و سیاسی انصارالله پس از مقابله با نیروهای صالح و حذف وی
۴- تضعیف یا تقویت انصارالله
نکات ذکر شده از مهم ترین مباحثی است که می تواند آینده یمن را شکل دهد. اینکه آیا انصارالله و شخصیتی مثل سید عبدالملک الحوثی می توانند اتحاد قبایل را حفظ و تقویت کنند در آینده مشخص خواهد شد، اما کشته شدن صالح حمایت برخی نیروهای تابع وی را حذف خواهد کرد و از طرفی مقابله با کودتای صالح در سه روز، قدرت و آمادگی انصارالله و تشکیلات فعلی را در مقابله با هر توطئه خارجی و داخلی نشان می دهد.
منظور علی عبدالله صالح از اتحاد با انصارالله، پس از کناره گیری از ریاست جمهوری و حمله ائتلاف سعودی به این کشور، در واقع فرصتی برای بازگشت به قدرت بود. اما این طمع، کار او را به جایی رساند که تضعیف انصارالله پس از دو و نیم سال جنگ را تخیل کرد و به قول خودش دست به گشایش صفحه جدیدی زد که پایان وی را رقم زد!
البته ائتلاف سعودی (بخصوص شیوخ امارات) و منصور هادی درصدد جذب فرزندان و اطرافیان و نیروهای تابع برای حفظ موقعیت وی هستند. این موقعیت شامل ظرفیت درگیری نظامی و اهرم فشار سیاسی در صنعا است.
گذشته از وضعیت فعلی یمن، اولین شرط پیروزی کامل و مقابله با تجزیه این کشور، اتحاد قبایل است که با مسائل پیش آمده در چند سال اخیر فعلا سخت و کمی دور از انتظار است.
دومین شرط پیروزی سیاسی یا نظامی یک طرف بر بقیه طرف هاست که اگر بخواهیم قضاوت کنیم، انصارالله قدرت تصمیم گیری و تصمیم سازی بیشتری نسبت به جریان دولت در تبعید منصور هادی، جریان شکست خورده صالح، القاعده و داعش و… دارد. البته اگر شرایط و اوضاع انسانی در یمن به همین گونه پیش برود زمینه دخالت های بین المللی در یمن فراهم می شود. نظام بهداشتی و خدمات رفاهی یمن با محاصره و بمباران های مستمر ائتلاف سعودی بطور جدی و واقعی رو به انحطاط است و نشان آن آمارهایی است که هر روز از جان باختن مردم و کودکان بر اثر بیماری و سوءتغذیه خبر می دهد.
سومین شرط بر پایه موارد یاد شده، مذاکره است که به نتایج مختلفی نظیر شکست و تسلیم یک طرف، تجزیه یا توقف جنگ و تبادل امتیازات دو طرفه و نهایتا تشکیل دولت وحدت ملی می تواند منجر شود. البته طبق تجربه و بررسی تاریخ سیاسی دهه اخیر نظیر آنچه که در افغانستان و… یعنی (دولت وحدت ملی) تشکیل شده، باز هم دارای مشکلات فراوان خواهد بود.
در نهایت حذف علی عبدالله صالح ضربه ای سنگین به ائتلاف سعودی بود و گزینه تضعیف یمن و انصارالله پس از قریب دو سال و نیم جنگ را زیر سوال برد.
در همین راستا برخی معتقدند انصارالله بدون صالح قادر به حفظ یمن نیست، زیرا جوامع بین الملل و عرب آنها را به رسمیت نمی شناسند، اما با توجه به قدرت دفع کودتا در سه روز و همچنین ناتوانی سران چهل کشور عربی در به زانو درآوردن یمنی ها گواه بر قدرت و تدبیر یمنی ها بخصوص سران انصارالله است.
اگرچه حضور صالح (در صورت همراهی) در معادلات آینده یمن موثر بود، اما در تاریخ نام وی بعنوان استاد اجرای کودتا و مبارزه با انقلاب های مردمی در یادها می ماند، به نوعی که به نام «صدام کوچک» شهرت داشت.
دیدگاه