آذربایجان: ایران قصد حمله به ما را دارد؛ ولایتی: آذربایجان نور چشم ماست!

جمهوری آذربایجان مانورهای نظامی جمهوری اسلامی ایران در جنوب رودخانه مرزی ارس را تهدیدی علیه خود می داند و الهام علی اف، رئیس جمهور این کشور بارها به این موضوع اشاره کرده است. اما رسانه های این کشور و صفحات شبکه های اجتماعی همسو با آنها این مانورها را مقدمه حمله نظامی از سمت مرزهای جنوبی بیان می کنند. تقریبا تمام اذهان عمومی این کشور با این پرسش روبروست که آیا واقعا ایران می خواهد به آذربایجان حمله کند؟

محسن پاک آیین، عضو شورای راهبردی روابط خارجی و سفیر اسبق ایران در آذربایجان، مقامات کشورهای همسایه (آذربایجان) را به خویشتنداری فرا خوانده است. وی از دولت این کشور خواسته کاری نکنند تا اوضاع بحرانی تر شود.
چندی بعد علی اکبر ولایتی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و وزیر خارجه پیشین هم در پیامی که موضع رسمی تلقی می شود، به مردم آذربایجان اطمینان داده است که جمهوری اسلامی ایران قصد حمله نظامی به این کشور ندارد. این پیام مورد استقبال حکمت حاجی اف، مشاور رئیس جمهور آذربایجان قرار گرفته و از آن قدردانی کرده است. ولایتی با بیان تحریک رسانه های ترکیه در مورد ایران اظهار کرده است:

«اخیرا ستون نویس روزنامه دیلی صباح ترکیه در مقاله ای آورده است آذربایجان، هدف جدید ایران است. زیرا اگر آذربایجان قدرتمندتر شود این احتمال وجود دارد که آذری های ایران از تهران به باکو چرخش کنند.»

ولایتی با تکذیب حمله قریب الوقوع ایران به آذربایجان، تصریح کرده است:

«این شایعه که ایران می خواهد با جمهوری آذربایجان بجنگد ناجوانمردانه ترین تهمت به ایران است. ایران بنا ندارد به هیچ کشور همسایه چه در قفقاز و چه در نقاط دیگر به خصوص همسایگان خود کوچکترین تعرضی داشته باشد. به ویژه مردم هم جنس، هم نژاد، هم زبان، هم دین، هم مذهب، هم سنت، و هم تاریخ ما یعنی جمهوری آذربایجان نور چشم ما هستند.»

وزیر خارجه اسبق جمهوری اسلامی ایران تلویحا به سخنان مقامات آذربایجان اشاره کرده و با تاکید بر نقش محوری ایران بیان کرده است:

«هر ایرانی، آذری و هر آذری ایران است ولو اینکه آن آذری در خارج از ایران باشد و گذرنامه دیگری داشته باشد. اگر هر آذری در هر کجای دنیا بدون مانع بتواند اظهارنظر کند یا تبعه ایران است و یا اگر نیست گوشه چشمی به ایران داشته و در دل خویش جایگاهی بسیار خودمانی تر برای ایران قائل است. چه مخالفان ایران و آذربایجان عزیز ما بخواهند و چه نخواهند. اما موضوعی که سبب شده بعضی سخنانی را بگویند و نسبتهایی به آذربایجانی ها بدهند، سرنوشت قفقاز جنوبی است. در این منطقه و در متن و حاشیه آن شش کشور شامل آذربایجان، ارمنستان و گرجستان، روسیه، ایران و ترکیه وجود دارد و از گذشته تا ۲۰۰ سال اخیر، از زمان کورش هخامنشی تا عهد فتحعلی شاه کم و بیش امنیت این منطقه در دست ایران بوده است.»

وی با اشاره به دوره سلطه حکومت روسیه تزاری و اتحاد سوسیالیستی جماهیر شوروی سابق می افزاید که پس از فروپاشی شوروی، خیرخواهان و طمع ورزان به بهانه حفظ امنیت وارد قفقاز جنوبی شدند. علی اکبر ولایتی با بیان حضور رژیم اسرائیل، ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپایی، سازمان دفاعی و امنیتی آتلانتیک شمالی (ناتو) در قفقاز جنوبی با تاکید بر همکاری کشورهای همجوار بیان می کند:

«تنها راه حفظ امنیت این منطقه حساس باید توسط خود کشورهای منطقه باشد که به صورت یک فرمول شناخته شده ۳+۳ یعنی روسیه، ایران و ترکیه از یک سو و آذربایجان، ارمنستان و گرجستان از سوی دیگر باشد.»

وی با بیان سفر مقامات کشورهای خارج از منطقه برای برقراری صلح در قفقاز می گوید:

«این مداخله گرها بدانند که جمهوری اسلامی ایران و اکثر کشورهای منطقه اجازه نخواهند داد که دیگران به این بهانه در این اینجا لانه کرده و ایجاد فساد کنند. آنها موفق نخواهند شد، زیرا مردم منطقه از رشد کافی برخوردارند و خود می توانند منطقه شان را اداره کنند.»

ولایتی با بیان خطوط قرمز جمهوری اسلامی در مورد مرزهای بین المللی تاکید کرده است:

«اختلاف مرزی از مهمترین عوامل ایجاد تشنج و مشکلات در نقاط مختلف جهان است. لذا برای حکومت ما با تجربه فراوان و ارزشمند مسلم است که اگر کوچکترین تغییر در مرزها ایجاد شود تا همیشه به صورت زخمی کهنه بر پیکره کشورهای مجاور باقی می ماند. اگر کسی از شش کشور منطقه بخواهد با برهم زدن مرزها امنیت را در شمال غرب ایران بر هم بزند قطعا با آن مخالفت می کنیم و جلوی آن خواهیم ایستاد. ایران مخالف هر تغییر غیرقانونی بر خلاف منشور ملل متحد است.»

وی همچنین با بیان پذیرش سفیر جمهوری دموکراتیک آذربایجان از سوی دولت وقت ایران، نامه “محمدامین رسول زاده” به “سید حسن تقی زاده” درباره خیانت عثمانی به این دولت نوپا را نیز به یادداشت خود افزوده است.

پی نوشت ۱:
بنابر تحلیل تحولات جهان اسلام، چنانکه به نظر می رسد آقای ولایتی با همان رویکرد گذشته درباره حوزه انرژی دریای کاسپین، تلاش می کند تا فرمول ۳+۳ امنیت منطقه را بدون توجه به تاثیرگذاری مناطق اطراف از جمله اروپا و ناتو پیش ببرد. ایران در همان زمان که آقای ولایتی وزیر امور خارجه بود در رویکرد ناموفق حوزه انرژی و ترسیم خطوط انتقال نفت و گاز دریای کاسپین (خزر) مسیر امن خود را معرفی می کرد اما همین خطوط در اواسط دهه ۹۰ میلادی از یک باریکه پرتنش و نزدیک به مرزهای ارمنستان به مقصد اروپا همچنان پایدار مانده و سهم جمهوری اسلامی ایران از سه خط لوله تنها سرمایه گذاری ۵۰۰ میلیون دلاری و سودی اندک است.
همچنین آقای ولایتی از ترکیه به عنوان یک دولت ائتلاف منطقه ای نام برده است! اما بنابر همه شواهد و مدارک عینی، نمی توان هیچگونه اعتمادی به آنها داشت. کشور ترکیه اگرچه با قفقاز همجوار و مسلمان است اما در عین حال عضو ناتو و یکی از بانیان سیاست برهم ریختگی مرزهای منطقه برای تامین منافع خود به خصوص در کریدور زنگه زور (خاک ارمنستان) به شمار می رود. نقشی که این کشور دارد از ستون نویسی در مطبوعات فراتر رفته و به حدی گسترش پیدا کرده که بازوی غرب برای تصاحب نیابتی قفقاز جنوبی و حضور نظامی در آبهای دریای کاسپین به شمار می رود. اما وزیر خارجه پیشین ما هنوز با همان رویکرد دهه ۹۰ میلادی خود می خواهد مسائل را پیش ببرد. آقای ولایتی حتی به تهدیدات پیش رو ایران از جانب جمهوری آذربایجان هیچ اشاره موثری نکرده است. دولت آذربایجان در گفتمان دو ماهه اخیر خود به یک سهم خواهی ارضی می اندیشد و نقشه تجزیه خاک ایران را در سر می‌پروراند. این موضوع هم از سطح تحلیل یک رسانه گذشته و هم اعضای یک گروه اپوزیسیون به نام “مجلس انتقالی آذربایجان جنوبی” را به باکو فرا خوانده است.

پی نوشت ۲:

۱- موضوع “جنگ افروزی ایران علیه جمهوری آذربایجان” ادعایی است که اخیرا دستگاه رسانه‌ای دولت آذربایجان به پشتیبانی صهیونیست‌ها بدان پرداخته و ایران را در سطوح مختلفی تهدید کرده است. به همین خاطر بود که مقامات ارشد سیاسی ایران در نشست های منطقه‌ای از جمله نشست سران کشورهای حاشیه دریای کاسپین برخورد سردی با الهام علی اف داشتند و نیروهای مسلح کشور در پاسخ به تهدیدات نظامی آنها در شمال غرب ایران، دو رزمایش “فاتحان خیبر” و “اقتدار” را برگزار کردند. بنابراین رسانه‌ای که هوشمندانه و دقیق به تهدیدات دشمن پاسخ می‌دهد، “ناآگاه” و “مغرض” نیست بلکه آگاه و خیرخواه است.

۲- تقابل رسانه‌ای ایران و جبهه مقاومت (به ویژه مقاومت آذربایجان) با حکومت علی اف و رژیم اسرائیل یک پاسخ طبیعی است. محور این تقابل، پاسخ به هجمه‌های بی شمار آنها علیه ارزش های مذهبی، تاریخی و فرهنگی ایران و همچنین بازتاب برنامه دولت سکولار جمهوری آذربایجان علیه فرهنگ و مذهب مردم این کشور، نفوذ صهیونیست‌ها در منطقه قفقاز و جلوگیری از استقرار و رشد گروه‌های تکفیری در حاشیه امنیت ایران است. در این راستا اقدام نظامی و یا سیاسی در خارج از مرزهای فعلی ایران همانند عملیات اخیر در منطقه کردستان عراق، حرکتی معقول و پیشگیرانه است.

۳- برخلاف صحبت آقای ولایتی، مردم آذربایجان در اداره کشورشان نقشی ندارند و سلطه چندین ساله علی اف بر حکومت و همچنین خفقان شدید سیاسی، فرهنگی و اجتماعی که جزئیات آن در صدها خبر و مطلب بخش آذری تحولات جهان اسلام در سالهای اخیر ارائه شده، نشانه‌ی این موضوع است.

۴- همان طور که آقای ولایتی نیز اشاره کردند، اقتدار ایران برای دشمن آمریکایی و صهیونیستی است اما این موضوع برخلاف گفته‌ی ایشان با دولت علی اف اشتراکی ندارد و علی اف اخیرا تصمیم خود برای افتتاح سفارت در رژیم صهیونیستی را اعلام کرده است.

در پایان باید به این مسئله اشاره کرد که غربی‌ها و اسرائیل در کنار برنامه‌های خود علیه ایران، به دنبال توسعه نفوذ خود در کشورهای همسایه ایران به ویژه جمهوری آذربایجان هستند و همراهی سران و سازمان های اطلاعاتی این کشورها همواره زمینه‌ساز دردسرهایی برای ایران بوده است.