دومین دور از مذاکرات قره باغ کوهستانی و دولت باکو

نمایندگان آذربایجان و دولت قره باغ کوهستانی در ۱۰ اسفند ماه در خوجالی با یکدیگر دیدار و در خصوص برخی مسائل شامل کریدور لاچین و محیط زیست گفتگو کردند. مقامات سیاسی آرتساخ اعلام کردند که در این جلسه، مسائل سیاسی و امنیتی مورد بحث طرفین قرار نگرفت.

این دومین نشست میان دو طرف پس از برکناری روبن واردانیان، وزیر کشور دولت دفاکتو ارمنی ناگورنو کاراباخ (قره باغ کوهستانی) موسوم به آرتساخ می‌باشد. اولین دیدار نمایندگان آذربایجان و قره باغ در تاریخ ۶ اسفند ۱۴۰۱ پس از برکناری روبن واردانیان از سمت خود برگزار شد. در آن زمان، خبر اولین مذاکره بین دولت باکو و دولت دوفاکتو آرتساخ از سوی مقامات قره باغ علنی شد، اما مقامات رسمی آذربایجان از اعلام آن خودداری کردند.

گفته می‌شود پیش زمینه و پیش شرط این دیدار، شرط آذربایجان برای برکناری روبن واردانیان وزیر کشور دولت ارمنی ناگورنو کاراباخ (آرتساخ) بوده است. دولت باکو و شخص الهام علیف در پیام‌هایی این مطالبه را به وسیله نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان به مقام‌های ارمنی قره باغ کوهستانی منتقل کرده بودند. همچنین طبق گمانه‌زنی‌ها ارمنستان نقش واسطه ای خود را ایفا کرده و دولت الهام علیف در برابر فشارهای روسیه، اتحادیه اروپا و آمریکا کوتاه آمده است.

شایان ذکر است آرائیک هاروتونیان رئیس جمهور دولت ارمنی قره باغ کوهستانی در ۶ اسفند ماه روبن واردانیان، وزیر کشور دولتش را برکنار کرد. روبن واردانیان که شهروند دو تابعیتی ارمنستان و روسیه است سال گذشته به قره باغ بازگشته و گفته می‌شد قرار بود تا فرایند الحاق قره باغ کوهستانی به فدراسیون روسیه را هموار کند.

بر اساس ادعای فرماندهی نیروهای حافظ صلح روسیه، در این نشست مسائل مربوط به از سرگیری تردد بدون مانع از کریدور لاچین و استفاده هدفمند از این کریدور مورد بحث و بررسی قرار گرفت. طرفین در مورد تامین برق و گاز گفتگو نیز کردند. همچنین در این جلسه، امکان پایش زیست محیطی نمایندگان طرف آذربایجانی در معدن طلای درمیون-کاشن مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

در همین رابطه، لوسین آوانسیان، سخنگوی رئیس جمهور قره باغ کوهستانی طی بیانیه‌ای، برگزاری مذاکرات میان قره باغ کوهستانی و دولت باکو را “سازنده” توصیف کرد.

بر اساس اعلام رسانه‌های محلی، آرائیک هاروتونیان، رئیس جمهور دولت ارمنی قره باغ کوهستانی در جلسه کابینه در ۱۰ اسفند ماه گفت که “هر گونه روند ادغام با آذربایجان منتفی است.”

وی بیان داشت: “می‌خواهم یک بار دیگر تاکید کنم که علی‌رغم مشکلات و فشارهایی که متحمل می‌شویم، به جنبش آرتساخ وفادار خواهیم ماند. من می‌خواهم با مسئولیت کامل اعلام کنم که هرگونه روند ادغام با آذربایجان منتفی است. با این حال، این بدان معنا نیست که ما از انجام تماس‌ها با هدف حل مشکلات زیرساختی و بشردوستانه اجتناب خواهیم کرد. همانطور که در سخنرانی خود در تاریخ ۲۳ فوریه (۴ اسفند ۱۴۰۱) تاکید کردم، باید شرایط مشخص و یک تفاهم بین‌المللی برای مذاکرات فراهم شود.”

بنابر تحلیل تحولات جهان اسلام، اگرچه آرائیک هاروتونیان، رئیس جمهور دولت ارمنی آرتساخ که قدرت قره باغ کوهستانی را در دست دارد، مجبور به برکناری روبن واردانیان شده است، اما با این کار یک امتیاز برای این منطقه به دست آورده است. مذاکره دولت باکو با مقامات قره باغ کوهستانی به منزله تایید و به رسمیت شناختن موجودیت مستقل ارمنی در قره باغ کوهستانی است.

بیشتر بخوانید: وزیر کشور روسگرای قره‌باغ کوهستانی برکنار شد؛ جمهوری آذربایجان در دادگاه لاهه محکوم شد!

مقام‌های آذربایجان از ۳۲ سال پیش که ارامنه قره باغ کوهستانی و منطقه شاهومیان در شمال این منطقه رفراندوم استقلال را برگزار کرده‌اند تاکنون ضمن انحلال ناحیه خودمختار قره باغ کوهستانی در تقسیمات کشوری هرگونه دیدار و گفتگو با دولت ارمنی موسوم به آرتساخ را رد می‌کردند و اصولا آنها را به رسمیت نمی‌شناختند. مذاکره دولت باکو با مقامات قره باغ کوهستانی به منزله تایید و به رسمیت شناختن موجودیت مستقل ارمنی در قره باغ کوهستانی است.

همچنین علیرغم برکناری روبن واردانیان، وی همچنان در منطقه قره باغ کوهستانی حضور دارد و به‌خاطر روابط با روسیه و تامین امنیت مقام‌های ارمنی و نیازهای مردم این منطقه، هنوز قدرت سایه را در دست دارد.

بیشتر بخوانید: طلسم مذاکره قره باغ کوهستانی و دولت باکو شکست