مهمترین بازیگران خارجی اقتصاد عراق؛ قسمت چهارم: آمریکا

جورج بوش رئیس جمهور اسبق آمریکا، چهار سال پس از آزادسازی عراق در سخنرانی خود برای پیشکسوتان نظامی آمریکا مورخ ۱۱/۰۱/۲۰۰۱میلادی اعلام کرد که عراق به عنوان یکی از منافع راهبردی آمریکا به شمار میرود و از این رو پیش از تکمیل ماموریت خود از این کشور خارج نخواهند شد؛ چرا که در غیر این صورت پیامدهای وخیمی بر منافع ملی آمریکا در منطقه غرب آسیا ، مترتب خواهد شد. دولت باراک اوباما علیرغم دعوت به تغییر دیدگاه از عراق به افغانستان، برای عراق اهمیت راهبردی قائل بود به ویژه پس از اینکه سردبیران روزنامه واشنگتن پست  و برخی از اندیشکده­های غربی تلاش کردند دیدگاه نادرست اوباما را در این خصوص تصحیح کنند؛ زیرا اندیشمندان آمریکایی معتقد بودند که افغانستان در برابر اهمیت استراتژیک عراق به دلیل قرارگیری در یک موقعیت ژئواستراتژیکی که دومین کشور دارای ذخایر نفتی در سال را داراست، ناچیز شمرده میشود. از این رو برخی، اشغال عراق را ناشی از طمع آمریکا به نفت این کشور دانستند؛ همانگونه که ولفویتز جانشین وزیر دفاع سابق آمریکا در توصیف این ثروت گفته بود که عراق در دریایی از نفت شنا میکند و سلطه بر آن، آمریکا را در حالت یک تصمیم ساز دائم نگاه خواهد داشت.

در همین راستا و در جهت تحقق نظریه امپراطوری آمریکا و در خصوص سلطه بر نفت عراق، «اسپنسار ابراهام» وزیر انرژی اسبق آمریکا در سخنرانی جنجالی خود اظهار کرد که” آمریکا طی دو دهه آینده با بحران انرژی مواجه خواهد شد و هر شکستی در رویارویی با این چالش، شکوفایی اقتصاد ما را تهدید خواهد کرد و امنیت ملی ما را در معرخ خطر قرار خواهد داد و تاثیر بزرگی بر ایجاد تغییراتی اساسی بر زندگی آمریکایی­ها میگذارد” (روزنامۀ ایران، ۲/۴/۸۳ به نقل از نشریه فارن پالیسی). این موضوع آمریکا را بر آن داشت تا عراق را در گام نخست تحت سلطه نظامی خود قرار دهد و از این طریق به ذخایر نفتی آن دست یابد. از این رو دولت آمریکا بر تحقق منافع اقتصادی خود در عراق به ویژه نفت آن تمرکز کرد؛ زیرا عراق پنجمین کشور جهان از حیث ذخایر نفتی به شمار می­آید. از طرفی در جدیدترین پیش­بینی­های آژانس اطلاعات انرژی آمریکا (EIA)  آمده است که نسبت واردات خالص انرژی آمریکا از ۲۱ درصد به ۳۱ درصد تا سال ۲۰۲۵ میلادی افزایش خواهد یافت که این مساله نتیجه رشد نامحسوس تولید داخلی در حوزه انرژی و افزایش سالیانه ۳ درصد مصرف داخلی است. بر این اساس میزان تقاضای نفت آمریکا از ۲۰ میلیون بشکه در روز به ۲۶ میلیون بشکه طی دهه آینده افزایش خواهد یافت و این موضوع نشان دهنده میزان رو به رشد تقاضای نفت از سوی آمریکاست. در حال حاضر صادرات نفت عراق به امریکا حدود ۲۵۰ هزار بشکه در روز می­باشد.

در خصوص مبادلات غیرنفتی، در سال ۲۰۲۰، عمده ترین صادرات ایالات متحده به عراق توربین های گازی، خودروها و ماشین آلات حفاری بود. علاوه بر این، در سال ۲۰۱۹، آمریکا به ارزش ۲۳۱ میلیون دلار محصولات کشاورزی به عراق صادر کرد که در رده‌های نخست آن، گندم قرار داشت. ایالات متحده همچنین محصولات دیگری مانند مواد شیمیایی، ماشین آلات و ابزار پزشکی را به عراق صادر می کند. در سال ۲۰۲۰، عمده‌ترین محصولات غیرنفتی صادر شده از عراق به ایالات متحده، عتیقه‌جات به ارزش ۵.۲۸ میلیون دلار بوده است. با این حال، این مقدار در مقایسه با صادرات نفت عراق به ایالات متحده که در همان سال به ۲.۸۲ میلیارد دلار نفت خام و ۲۱.۶ میلیون دلار نفت پالایش شده رسید، نسبتاً ناچیز است. بنابراین به جرات می توان گفت که عمده صادرات عراق به آمریکا نفت و فرآورده های نفتی است.

بیشتر بخوانید:
مهمترین بازیگران خارجی اقتصاد عراق؛ قسمت اول: چین
مهمترین بازیگران خارجی اقتصاد عراق؛ قسمت دوم: ترکیه
مهمترین بازیگران خارجی اقتصاد عراق؛ قسمت سوم: ایران