یادداشت: مواجهه ادلب با تحولات جدید

چندی است که تحولات عمده‌ای در منطقه غرب آسیا رخ داده است که شاید مهمتر از همه این تحولات از سرگیری روابط ایران و عربستان ‌باشد. این روابط تأثیر عمده‌ای نیز بر روابط کشورهای عربی با جمهوری عربی سوریه داشته است که آخرین آن بازگشت سوریه به اتحادیه عرب و شرکت بشار اسد در اجلاس سران اتحادیه عرب در جده بود. پیش از این البته کشورهای عربی به ویژه کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس و در رأس همه امارات متحده عربی البته به جز قطر عادی سازی روابط خود را با دولت سوریه را آغاز کرده بودند.

در ترکیه نیز زمزمه‌هایی مبنی بر از سرگیری روابط با سوریه شنیده می‌شد که چه بسا این مسئله به بعد از معلوم شدن انتخابات ترکیه موکول شود اما در هر صورت این وضعیت جدید ادلب، تحریر‌ الشام و سایر هم‌پیمانان این گروه را وارد مرحله تازه‌ای می‌کند.

در وهله نخست باید گفت که زمزمه‌های برقراری روابط از سوی ترکیه واکنش شدید گروه‌های مستقر در ادلب را به همراه داشت. در این بین ابو محمد الجولانی طی بیانیه‌ای تصویری تحت عنوان “لن نصالح” این اقدام ترکیه را مورد انتقاد قرار داد و این انتقاد خود را چندین بار دیگر نیز به بهانه‌های مختلف تکرار کرد. در این بین هشتگ لا للمصالحه از سوی گروه‌های مستقر در ادلب به راه افتاد و گروه‌های مختلف نیز به واکنش در برابر این مسئله پرداختند. به عنوان نمونه گروه انصارالاسلام در یک فیلم و موشن گرافیک هفت دقیقه‌ای تحت عنوان “لن نصالح” به عادی سازی روابط با دولت سوریه اعتراض کرد.

از دیگر کارهای رسانه‌ای علیه صلح با نظام اسد، تولید یک سرود تحت عنوان “صالحوهم بالمرعدات الصوارم” توسط مؤسسه امجاد بازوی رسانه‌ای تحریرالشام بود.

اما بعد از آن، شعار و هشتگ قادمون یا دمشق که یادآور شعار قادمون یا بغداد خیمه‌های اعتراضی الانبار و غرب عراق در گرماگرم انقلاب‌های عربی بود، به راه افتاد که شعاری شکست خورده تلقی می‌شود. مؤسسه امجاد فیلم دیگری نیز از نیروهای خود تحت عنوان “قادمون یا دمشق” منتشر کرد.

از کارهای تبلیغاتی که بگذریم، تحریر الشام گونه‌ای فرار به جلو را نیز تجربه کرد و در یک ماه گذشته بر شدت عملیات‌های خود علیه نیروهای نظام سوریه افزود.

با توجه به اطلاعاتی که منابع خبری نزدیک به تحریر الشام به دست دادند، به نظر می‌رسد تحریر الشام در ماه گذشته میزان یورش‌های خود را به نیروهای ارتش سوریه در اطراف مناطق تحت سیطره خود به ویژه در غرب حلب افزایش داده است.

تحریر الشام علاوه بر یورش‌های ناگهانی که گاهی از طریق تونل‌های حفر شده در اطراف مناطق تحت سیطره خود در شمال غرب سوریه انجام می‌دهد، تکیه بیشتری بر حملات متنوع راکتی و توپخانه‌ای داشته‌ است.

در این بین بیشتر عملیات‌های تحریر الشام به بسرطون در غرب حلب اختصاص داشت و یورش‌های این گروه و هم‌پیمانانش در اتاق عملیات فتح المبین در محور بسرطون تلفات بیشتری را به نیروهای ارتش سوریه وارد کرده‌ است. از نظر تحریر الشام بسرطون به دلیل ارتفاع و تسلطی که بر زمین‌های مسطح شرق خود دارد محوری راهبردی تلقی می‌شود.

درواقع آن‌گونه که بر زبان برخی مسؤولان تحریر الشام هم جاری شد، تلاش کشورهای مختلف برای از سرگیری روابط با سوریه، یکی از دلایلی بود که تحریر الشام و هم‌پیمانانش در فتح المبین را برآن داشته تا بیش از پیش بر وضعیت جنگی تأکید کرده و فضای مصالحه را نفی کنند.

اما بعد از فروکش کردن‌ آتش درگیری‌ها، امروزه تحریر الشام تلاش می‌کند تا مواضع خود را در ادلب و اطراف آن مستحکم‌تر کند، تا از یورش نیروهای نظام تا حد امکان در امان بماند، از این رو تحریر الشام حفر تونل‌های جدیدی را از مناطق ساحل تا حومه حلب در دستور کار خود قرار داده است، تا جنگ را از مناطق باز به مناطق دارای استحکامات و تونل بکشانند.