دیدگاه افکار عمومی عراق نسبت به نبرد طوفان الاقصی

با شروع نبرد طوفان الاقصی و عملیات نیروهای مقاومت اسلامی فلسطین به اراضی اشغالی، موجی از واکنش­ها از همان ساعات اولیه میان کاربران عرب زبان شبکه­ های اجتماعی و مردم این کشورها آغاز شد. فارغ از دیدگاه­های سکولار و حتی دیدگاه­های سیاسی نزدیک به عادی سازی روابط با اسرائیل، بسیاری از کاربران در شبکه ­های اجتماعی از این اقدام حمایت کردند و در ادامه نیز با راه اندازی کمپین­ های مختلف و حتی اجتماع و تظاهرات در شهرهای خود، با مقاومت غزه ابراز همبستگی نموده و جنایات رژیم صهیونیستی را محکوم کردند. در این میان، نقشی که فعالان عراقی و حشدالشعبی عراق و حامیان آن برای حمایت از غزه و مقاومت فلسطین ایفا کردند، نقشی بر جسته و کم سابقه است. ما در این گزارش سعی داریم دید جامعی از نگاه عراقی­‌ها نسبت به این نبرد داشته باشیم و علاوه بر دیدگاه حامیان مقاومت، دیدگاه­های سکولار و نگاه غرب­گرا در عراق را نیز بررسی کنیم.

دیدگاه سکولار

همانند هر رخداد دیگری که در منطقه اتفاق می‌­افتد و آراء و تحلیل کارشناسان را می‌توان در دو دسته رویکردهای ارزش مدار و رویکردهای سکولار تقسیم بندی و تحلیل نمود، نبرد کنونی میان مقاومت غزه و اسرائیل نیز همین ویژگی را دارد. دیدگاه­های سکولار و غرب­گرا در عراق این جنگ را حمله یک طرفه و بی حساب حماس به اسرائیل می­داند و بدون حمایت از حقوق فلسطینی‌ها برای دفاع از خود، این نبرد را به وضعیت بد عراق گره می‌زند. کارشناسان این طیف معتقدند که السودانی در مسیر برگرداندن ثبات سیاسی و اقتصادی به عراق بود و همکاری خوبی با ایالات متحده داشت و این جنگ سبب شد که این تلاش‌ها متوقف شده و نیمه کاره رها شود. آنها قائل به این هستند که در شرایط قبلی و آتش بسی که میان غزه و اسرائیل وجود داشت، تعامل دیپلماتیک میان ایران و عربستان سعودی رو به بهبودی بود، جنگ یمن به خاتمه رسیده بود و منطقه در حال تجربه ثبات نسبی خوبی بود. این ثبات منطقه ­ای موجب تثبیت وضعیت عراق و توجه عراق به مشکلات داخلی بود اما بروز این جنگ همه آنها را برهم زد و مجددا عراق را وارد مساله ­ای کرد که اساسا مساله مردم عراق نیست و حل مشکلات داخلی عراق در اولویت قرار دارد. طرفداران این دیدگاه عقیده دارند که واکنش نیروهای مقاومت عراقی به اقدامات اسرائیل در داخل خاک عراق مانند حمله به پایگاه­های آمریکایی، تهدید جدیدی برای عراق به دنبال می‌­آورد و دولت عراق باید جلوی این اقدامات را بگیرد.

واکنش‌­های اقلیم کردستان

در مقاله­‌های که پیش‌تر منتشر شد، در خصوص ارتباطات استراتژیک و عقبه تاریخی و همکاری­های امنیتی اقلیم کردستان عراق و اسرائیل بصورت مفصل بحث کردیم. در حالی که سیاستمداران عراقی و نمایندگان پارلمان عراق در خصوص این جنگ اظهار نظر کرده و جنایات اسرائیل را محکوم کرده­‌اند، مقامات اقلیم کردستان عراق سکوت کرده و اظهار نظری ندارند. چندی پیش یکی از خبرگزاری­ها عربی مدعی شد که قصد داشته است نظر مقامات اقلیم کردستان را در خصوص جنگ میان غزه و اسرائیل بپرسد و با آنها مصاحبه کند اما رئیس دفتر روابط خارجی اقلیم کردستان، رهبر حزب دموکرات و سخنگوی احزاب کرد هیچ پاسخی در این باره نداشته اند. اتخاذ این رویکرد تا کنون می‌تواند از دو بعد مورد توجه قرار دارد. اول به این دلیل که با وجود خروش بین المللی در سراسر دنیا برای حمایت از غزه و محکوم کردن جنایات اسرائیل، اقلیم کردستان نمی‌تواند کمپین حمایتی خود از اسرائیل را آشکار نماید چرا که بسیاری از مردم عراق به آن واکنش نشان خواهند داد و بعد از اتفاقاتی که در سپتامبر سال جاری در کرکوک اتفاق افتاد و و برخورد نیروهای مقاومت عراقی را به دنبال داشت، به نظر می‌رسد مقامات اقلیم رویکرد سکوت را مناسب‌تر می‌داند. از بعد دوم نیز به نظر می‌رسد رویکرد بی طرفانه اقلیم نقش بهتری را برای اقلیم در مقابل ایالات متحده در پی خواهد داشت. در حال حاضر آمریکایی­ ها در کنار پشتیبانی‌های لجستیکی، حقوق ماهیانه حدود ۳۰ هزار پیشمرگه کرد را پرداخت می‌کند و مقامات اقلیم نمی‌خواهند با اظهار نظر در خصوص این جنگ، باعث تغییر رفتار مقامات آمریکایی شوند و یا تحت فشار قرار بگیرند.

دیدگاه حشدالشعبی و مقاومت عراق

حشدالشعبی عراق از همان ابتدا حمایت کامل خود را از مقاومت اسلامی غزه اعلام کرد و گروه­های مختلف مانند حرکه النجبا، جنبش عصائب اهل الحق، کتائب امام علی (ع) و کتائب حزب الله عراق ضمن اتخاذ مواضع صریح در حمایت از غزه و محکوم نمودن جنایت­ها و نسل کشی صهیونیست‌ها در غزه، پویشی را برای حرکت داوطلبانه مردم عراق به سوی مرز اردن و اعلام همبستگی با مردم فلسطین راه اندازی کردند. در خلال کارهای فرهنگی و رسانه‌­ای نیز گروه­های مقاومت عراقی با حمله به برخی از پایگاه­های آمریکایی در عراق نشان دادند که در برابر جنایت‌های اسرائیل بی تفاوت نیستند. تهدید پایگاه‌های آمریکایی در عراق و حمله به آنها پیام مهمی برای اسرائیل و آمریکا دارد و به خوبی نشان می‌دهد که این نبرد مستعد این است که به یک نبرد منطقه ای تبدیل شود. دبیرکل کتائب حزب‌الله عراق، ابوحسین الحمیداوی در این خصوص بیان کرد که “وظیفه شرعی ما حضور در میدان برای دفع شر دشمنان را می‌طلبد”  و شیخ قیس الخزعلی رهبر عصائب اهل الحق  نیز با انتشار پستی در فضای مجازی بیان اعلام کرد که “عصائب اهل الحق از نزدیک وقایع را رصد می‌کند، آماده است و فقط تماشاگر نیست”. به همین دلیل در هفته‌های اخیر شاهد حملات متعددی به پایگاه‌های آمریکایی در عراق بودیم.

به عنوان نمونه پایگاه عین الاسد واقع در الانبار و پایگاه حریر در ۱۸ اکتبر مرود حمله قرار گرفتند و وجود تعداد مجروح در میان نیروهای آمریکایی گزارش شد. همچنین تاسیسات آمریکا در نزدیکی فرودگاه بغداد برای اولین بار در یکسال گذشته مورد هدف قرار گرفت. علاوه بر این رسانه‌های عراقی اعلام کردند که در ۲۰ اکتبر پایگاه ویکتوری آمریکا واقع در فرودگاه بغداد نیز هدف شلیک موشکی قرار گرفته است. بنابراین مقاومت اسلامی عراق ضمن توجه به پویش‌های فرهنگی و رسانه ای، اقدامات مناسبی برای تهدید پایگاه‌های آمریکایی آغاز کرده است؛ این در حالی است که برخی از کارشناسان معتقدند گروه‌های مقاومت عراقی ارتباط مناسبی با مقاومت غزه برقرار کرده و ضمن هماهنگی‌ها با ایران، آمادگی کامل خود را برای ایفای نقش در صحنه منازعه اعلام نموده اند.

فعالیت­های مردمی

از همان روزهای اول این نبرد، بسیاری از عراقی­ها در شبکه ­های اجتماعی با تولید و انتشار محتوا، از مردم غزه و مقاومت غزه حمایت کردند. فعالیت­های مردم عراق محدود به شبکه­ های اجتماعی نبود و تظاهرات متعددی در بغداد، بصره، کربلا، ذی قار، میسان، کوت و نینوا برای همدردی با مردم غزه و حمایت از مقاومت غزه برگزار شد. علاوه بر این بسیاری از جوانان عراقی به دعوت گروه­های مقاومت در دسته­ ها و کاروان­های متعدد به سمت مرزهای اردن روانه شدند. جوانان عراقی گروه­های مختلفی تحت عنوان “تجمع جوانان دین” و “جوانان یاری کننده قدس” سازماندهی نموده و داوطلبان را از شهرهای مختلف عراق به مرزهای اردن آوردند و با تجمع چند روزه در مرز اردن و برپایی موکب، برای رفتن به فلسطین و یاری کردن مردم غزه اعلام آمادگی کردند.

این حرکت­ها از سوی مقتدی صدر نیز مورد توجه قرار گرفت و وی طی پیامی از از ملت‌های اسلامی و عرب در خواست کرد تا زمان رفع محاصره نوار غزه، تحصن و تجمع مردمی مسالمت‌آمیزی را مرز فلسطین برگزار کنند. ظرفیت مردمی عراق به خصوص جوانان در لبیک به ندای مظلومان غزه و اشتیاق آنها برای یاری رساندن داوطلبانه به فلسطین نشان می‌دهد این نسل عراق، که بسیاری از آنها دوران نبرد با داعش را نیز در جبهه‌های نبرد گذرانده اند، پتانسیل عظیمی به حساب می‌آیند و نمونه موفق مردمی سازی مقاومت در منطقه به حساب می‌آیند. در کنار همه مشکلات اقتصادی و اجتماعی و سیاسی که عراق امروز با آن مواجه است، اما جوانان عراقی نسبت به اتفاقات جبهه مقاومت بی تفاوت نیستند و با هدایت مرجعیت عراق و گروه­های مقاومت می‌توانند اقدامات بزرگی انجام دهند.