یمن را بهتر بشناسید؛ نگاهی به جایگاه استان مأرب در یمن

مأرب نام استانی تاریخی و مهم در یمن است که از ۱۴ مدیریت تشکیل شده و بیش از ۲۵۰ هزار نفر جمعیت و همچنین ۱۷۴۰۵ کیلومتر مربع مساحت دارد.
مأرب در دوره ۶۵۰ قبل از میلاد تا ۱۱۵ میلادی پایتخت حکومت یمن (سبأ) بوده‌ است و هم اکنون کاخ و سدی تاریخی در مأرب وجود دارد که مربوط به این دوره دانسته می‌شود.

آب و هوای این استان در مناطق کوهستانی و بیابانی مختلف است و علیرغم وجود خشکسالی، کشاورزی و دامپروری عمده فعالیت مردم ساکن این استان است.

مأرب از منابع نفتی و گازی بسیاری برخوردار است و دارای نیروگاه تولید برق است. مأرب تا سال ۲۰۱۴ میلادی به سایر استانهای یمن نیز برق، گاز و نفت صادر می‌کرد که با آغاز جنگ در یمن این روند با مشکل روبه‌رو شد.

بنابر گزارش منابع محلی پالایشگاه صافر که منبع تولید نفت و گاز استان مأرب است، سالانه بیش از ۷۰۰ هزار تُن گاز و ۹ الی ۱۸ هزار بشکه نفت در روز تولید می‌کند.
صافر دو خط لوله اصلی دارد که یکی از آنها از طریق صنعاء و عبور از استان ذمار، نفت را به بندر رأس عیسی در الحدیده متصل می‌کند، و دیگری خط لوله انتقال گاز است که با عبور از استان شبوه به بندر بلحاف در سواحل جنوب یمن متصل شده است.
همچنین دو خط لوله داخلی دیگر وجود دارد که یکی از آنها نفت را به صنعاء منتقل می‌کند و دیگری گاز را به غرب شهر سیئون در استان حضرموت می‌رساند.

در مأرب چند قبیله سکونت دارند که سه قبیله جزء قبایل بزرگ یمن هستند.
قبایل مراد و عبیده به دلیل گرایشات مذهبی، تفکرات خاص (اخوان المسلمین و حزب اصلاح) و همچنین حمایتهای مالی عربستان از سران آنها، در جنگ یمن از دولت مستعفی عبدربه منصورهادی حمایت می‌کنند.
آنها پس از انتقال نیرو و تجهیزات گسترده ائتلاف سعودی به مأرب در سال ۲۰۱۵ میلادی به جنگ با انصارالله و قبایل خولان (ساکن در مدیریتهای صرواح و حریب قرامیش) پرداختند.

مأرب در طول سالهای اخیر به مرکز و پایگاه اصلی نظامیان منصورهادی و ائتلاف سعودی تبدیل شده و به این دلیل، انصارالله تاکنون چند حمله سنگین موشکی به پایگاههای ائتلاف در این استان انجام داده است. از جمله این حملات میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
۱- حمله موشکی انصارالله در تاریخ ۱۳ شهریور ۹۴ (۴ سپتامبر ۲۰۱۵) به پایگاهی در حومه‌ی صافر، که منجر به کشته شدن ۵۲ نفر اماراتی، ۱۰ نفر سعودی، ۵ نفر بحرینی و تعدادی از نیروهای منصورهادی شد.
۲- حمله موشکی انصارالله در تاریخ ۲۳ آذر ۹۴ به همان پایگاه که کشته شدن ۲۳ نفر سعودی، ۱۸ نفر سودانی، ۹ نفر مراکشی و ۷ نفر اماراتی را در پی داشت.
۳- حمله موشکی انصارالله در تاریخ ۲۸ دی ۹۸ (۱۸ ژانویه ۲۰۲۰) به پایگاه النصر در شمال شهر مأرب که منجر به کشته شدن ۱۱۱ نفر شد. (البته انصارالله مسئولیت این حمله را به عهده نگرفت.)

بطور کلی اهمیت استان مأرب در شرایط فعلی یمن، در دو نکته است:
«الف_ منابع نفت و گاز: انصارالله در مذاکرات خواهان تقسیم عادلانه درآمدهای حاصل از این منابع و ثبات فعالیت خط لوله نفت به صنعاء است.
ب_ تبدیل شدن مأرب به پایگاه حزب اصلاح و دولت مستعفی منصورهادی: انصارالله به دنبال حذف جریان حزب اصلاح از یمن نیست و به روشهای مختلف با آنها از در تعامل و صلح درآمده است، اما نفوذ جنگ طلبان و اعمال قدرت سعودیها مسأله استقلال رأی را از آنها سلب کرده است.»

انصارالله به سبب خنثی کردن این دو مورد کلیدی که از عوامل تقویت جایگاه دولت مستعفی عبدربه منصورهادی در یمن نیز شده است، توجهش را به سمت مأرب معطوف کرده است.
حال این موضوع اگر با مذاکره انصارالله با جبهه معتدل حزب اصلاح (که بر قدرت قبایل مأرب اتکا دارند) حاصل نشود، عملیات نظامی انصارالله دور از انتظار نیست.

پی‌نوشت: بررسی سناریوهای محتمل و جزئیات عملیات انصارالله در مأرب، ان شاء الله در مطالب بعدی انجام خواهد گرفت.