بحران حریری و مخمصه سعودی ها در لبنان

در واقع آنچه که اتفاق افتاد تسلیم شدن سعودی ها بود بعد از شکست تلاش آنها در ساقط کردن حکومت سعد حریری و همچنین متشنج کردن فضای سیاسی لبنان .درست است که آنها برای آزادی حریری تحت فشار فرانسه و آمریکا قرار گرفتند اما تعهدی نسبت به بازگشت امور به روند طبیعی خود نداده اند ، مسئله ای که وظیفه حریری در مرحله بعدی را سخت و پیچیده خواهد کرد.

واضح است که بحران حریری دو بخش دارد ، بخش اول مربوط به نقش وی در لبنان و بخش دیگر آن مربوط به موقعیت وی در جنگ قدرت محمد بن سلمان ضد رقبای منطقه ای وی در خاورمیانه است. در حال حاضر مسائل شخصی و مال حریری را کنار می گذاریم و فقط روی بحران سیاسی لبنان تمرکز می کنیم چرا که خواسته سعودی ها از نخست وزیر لبنان همچنان پا برجاست ، آنها از حریری خواسته اند که بر حزب الله و هم پیمانان وی در راس آن ها رئیس جمهور میشل عون فشار آورد.

و از آنجا که حریری به زودی زود به بیروت باز خواهد گشت ، او توانایی تشریح نظر سیاسی خود را دارد ، چیزی که از جهت گیری جدید وی خبر می دهد.مسئله الان به چگونگی مقابله با خواسته های سعودی که همان فشارهای مختلف بر لبنان است تبدیل شده است و این در حالی است که انتظار می رود موضع لبنان با موضع دو هفته پیش وی فرق جدی خواهد داشت.

تا دیروز ، تمام لبنان با تمامی گروه ها و احزابش ضد ربایش حریری و همچنین ضد اجبار وی بر خارج شدن وی از میدان سیاست داخلی یکپارچه ایستادند و همبستگی غیر منتظره ای در مقایسه با چند دستگی سیاسی اخیر در لبنان شکل گرفت که فقط حزب فالانژ و اخراجی های جریان المستقبل سعی در بر هم زدن این همبستگی داشته و دارند . ناگفته نماند که این همبستگی مستحکم و غیر منتظره کار سعودی ها در اجبار حریری به ایجاد یک در گیری داخلی با استفاده از استعفای نمایشی وی به شدت سخت می کند.

همچنین سعودی ها در آینده درک خواهند کرد حریری که در مدت بازداشتش در ریاض در برابر خواسته های آنها مقاومت کرده و در برابرخواسته های بن سلمان کوتاه نیامده، در جنگ داخلی ضد اتحاد ملی در داخل لبنان یا حتی ضد رئیس جمهور این کشور و جو حاکم بر مردم لبنان که هیچ وقت ضد حزب الله نبوده است میدان دار نخواهد بود بلکه بر عکس وی تلاش دارد که سعودی ها را مسئول آنچه که اتفاق افتاده معرفی کند و همچنین اعتراض واضحی را علیه آل سعودی اعلام کند که حریری را فرزند و نماینده ارشد خود در لبنان می دانند.

از طرفی اطلاعات درز کرده به بیرون نشان از آن دارد که حریری کمک میشل عون و حزب الله از او را همچنان ضروری می داند و خواستار کمک آنها به وی برای ایجاد راه حلی است که وی را از خشم سعودی ها در امان نگه دارد و همچنین وی را از استعفا معاف و اوضاع سیاسی در داخل را اصلاح کند.

اما مشکل اساسی سعودی ها با نقش منطقه ای حزب الله است و جوهره تمام فشارها به حریری و لبنان برای کم کردن نقش محوری حزب الله در مبارزه با گروههای تروریستی است چرا که عربستان معتقد است که نیروهای سیاسی لبنانی می توانند حزب الله را محبور کنند که از نقش فعال خود در محور مقاومت چشم پوشی کرده و حضورش در سوریه و منطقه را در کمترین سطح ممکن قرار دهد.سعودی ها همچنین این توهم را در سر می پرورانند که می توانند حزب الله را مجبور کنند که بر جنبش انصارالله یمن فشار آورده تا نبرد با نیروهای سعودی و مزدوران آن را متوقف کنند.

در اینجا باید ذکر کرد که منطقی نیست که لبنانی ها دنیا را با تغییر موضعشان شگفت زده کنند چرا که ایجاد موضعی متحد ضد حزب الله در داخل لبنان تقریبا غیر ممکن است و از طرفی رفتارهای عاقلانه و مسئولانه حزب الله و رئیس جمهوری لبنان در مسئله آزادی سعد حریری ممکن است در آینده و در مواجهه با زیاده خواهی های سعودی تکرار نشود.

به معنای دقیق و واضح تر آن : اگر چه لبنانی ها در به کار گرفتن تمام تلاششان برای آماده سازی همه وسایل آزادی سعد حریری اتفاق نظر داشتند، آنها مجبور نیستند که برای حل مشکلات سعودی ها و پاسخ به خواسته هایشان به همان روش عمل کنند.این اشتباه بلکه حماقت است که فکر کنیم که حزب الله تلاش خود را به کار خواهد گرفت تا مشکلات عربستان که ناشی از شکست های پی در پی او در عراق و سوریه و یمن است را حل کند بلکه حزب الله قبلا هم به وابستگان عربستان در لبنان گفته بود که اساس حل مشکلات، توقف عربستان در دخالت در امور کشورهای منطقه و همچنین توقف جنگ دیوانه وار ضد ملت مظلوم یمن است؛ ایضا هر کسی که انتظار کوتاه آمدن حزب الله برای کسب رضایت سعودی ها را دارد، متوهم است.

از طرفی مردم لبنان بعد از مدت ها احساس کردند که رئیس جمهوری مردمی و قدرتمند و دارای قدرت و مهارت کافی برای ایفا کردن نقش میهنی خود در مقابله با عربستان سعودی را دارند.

اما رئیس جمهوری لبنان میشل عون حتی یک لحظه هم فکر نکرده که تلاش عربستان برای زمین زدن حکومت سعد حریری و راه اندازی جنگ روانی علیه وی فقط برای ضربه زدن به شخص حریری بوده است بلکه هدف اصلی سعودی ها ضربه زدن به روند سیاسی است که با انتخاب میشل عون به ریاست جمهوری لبنان آغاز شده است و حریری را دوباره به کاخ نخست وزیری بازگرداند.

همچنین میشل عون خوب می داند که عربستان قبل از حریری ، خواستار نابودی وی است و این به تنهایی می تواند عامل نگرانی و تردید رئیس جمهور لبنان در قبال خواسته های سعودی باشد، برای همین است که میشل عون در مواجهه با این بحران به سادگی عمل نخواهد کرد و از حریری خواهد خواست که روند مذاکرات سیاسی در داخل لبنان را مجددا آغاز کند اما وی به حریری اجازه نخواهد داد که وارد معرکه ای شود که هدفش تهدید آرامش داخلی لبنان و ضربه زدن به نزدیک ترین هم پیمان وی یعنی حزب الله است .

همه اینها به سادگی یعنی لبنانی که با حکمت و با اتحادی ملی و اخلاقی و انسانی با بحران حریری برخورد کرد، با بحران عربستان در منطقه برخورد نخواهد کرد و این مسئله ممکن است برگ های دیگری که دست سعودی است را رو کند.

ممکن است تلاش های اضافی برای ضربه زدن به آرامش داخلی لبنان، چه سیاسی چه اقتصادی و چه امنیتی در دستور کار سعودی ها قرار گیرد گرچه همه در لبنان حتی متحدان سعودی می دانند که هیچ کس در لبنان حاضر نیست برای جلب رضایت شاهزاده دیوانه ای(محمد بن سلمان) لبنان را به سوی نابودی بکشاند؛ شاهزاده که به جای صندلی پادشاهی به صندلی در یک قرنطیه نیاز دارد!

ابراهیم الامین – سردبیر روزنامه الاخبار

ترجمه : پایگاه خبری – تحلیلی تحولات جهان اسلام