نگاهی دقیق تر به انتخابات حساس پارلمانی لبنان

به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی “تحولات جهان اسلام” لبنان شاید در نگاه اول کشوری بی مشکل و مرفهی به نظر برسد، گرچه این نظر تا حدودی درست می باشد اما مشکلات سیاسی و اجتماعی فراوانی گریبان  گیر عروس غرب آسیا شده است. از جمله این مشکلات سیستم حکومتی پارلمانی است که همه چیز را به پارلمان گره می زند. در لبنان پارلمان یعنی همه چیز از انتخاب رئیس جمهور گرفته تا نخست وزیر و قانون گذاری و رای اعتماد به کابینه و هزاران مسئله دیگر در دستان پارلمان است. به عبارت ساده تر تنها باری که لبنانی ها می توانند به صورت موثر در انتخاب سرنوشت کشورشان سهیم باشند انتخابات پارلمانی است چرا که رئیس جمهوری و نخست وزیر هم به دست نمایندگان پارلمان انتخاب می شوند اما همین انتخابات پارلمانی هم دردسرهای خیلی زیادی را برای خودش دارد.

تاریخچه انتخابات پارلمانی در لبنان

اصولا انتخابات در لبنان یکی از آرزوهای محال بوده چرا که لبنان همیشه در سایه جنگ های خارجی و درگیری های داخلی زندگی کرده و همچنان زندگی می کند هر چند در لابه لای حوادث این جنگ ها و درگیری ها فرصتی برای برقراری سیستم سیاسی در کشور به دست می آمد اما این فرصت دیگر تکرار نمی شد. به عنوان مثال در سال ۱۹۷۲ که انتخابات پارلمانی لبنان برگزار شد به دلیل جنگ های داخلی و حمله صهیونیست ها ۲۰ سال پارلمان لبنان خودش را تمدید می کرد و از انتخابات جدید خبری نبود. بعد از انتخابات ۱۹۹۲ تا سال ۲۰۰۵ هم بنا به شرایط سیاسی حاکم انتخابات برگزار نشد، تنها باری که پارلمان لبنان بر اساس مدت ۴ ساله اش انتخابات را به چشم خود دید سال ۲۰۰۹ بود. با پایان یافتن مدت ۴ ساله مجلس لبنان به طور طبیعی باید انتخابات در سال ۲۰۱۲ برگزار می شد که به دلیل سایه سنگین بحران سوریه بر لبنان و بالا گرفتن اختلافات داخلی بین موافقان و مخالفان حکومت سوریه انتخابات ۲۰۱۲ هم رسما لغو و پارلمان لبنان دوباره تمدید شد و باز هم در سال ۲۰۱۶ به دلیل خالی بودن پست ریاست جمهوری و مذاکرات بین گروههای مختلف برای انتخاب رئیس جمهوری موقتا پارلمان تمدید شد. با انتخاب میشال عون در سال ۲۰۱۶ به ریاست جمهوری لبنان وی سال ۲۰۱۸ را موعد انتخابات پارلمانی تعیین کرد اما انتخابات امسال با پیچیدگی های خاصی همراه است

قانون انتخاب، جنجالی که بالاخره تمام شد

یکی از مشکلات اساسی در انتخابات پارلمانی لبنان قانون انتخابات آن بود، بر اساس قانون انتخابات قدیم که به دلیل تصویب آن در سال ۱۹۶۰ به قانون ستین(شصت) معروف شد نظام انتخاباتی لبنان نظام حداکثری تعیین شد که معایب فراوانی داشت. اولین عیب آن تقسیم لبنان به چند منطقه انتخاباتی و چند دستگی در لبنان را حاصل می شد.دومین عیب آن حذف اقلیت از مشارکت سیاسی در کشور بود به این معنا که احزاب کوچک و در اقلیت شانسی برای راهیابی به داخل پارلمان نداشتند. سومین و بزرگترین عیب آن رعایت نشدن عدالت در حق سایر طوایف بود چرا که مثلا اگر برای یک حوزه انتخابی ۱۰ کرسی نمایندگی در نظر گرفته شده باشد، اگر حزب المستقبل که اهل سنت است ۵۱درصد کل آراء بیاورد و حزب الله که شیعه است ۵۰ درصد رای بیاورد جریان المستقبل به دلیل اینکه بیشتر از بقیه رای آورده همه ۱۰ کرسی را از آن خود می کند و آن ۵۰ درصد شیعیان بی تاثیر خواهد شد. این را هم باید اضافه کنیم که رای دادن در این روش بر اساس رای به شخص است نه لیست ائتلاف های سیاسی.

اما در سال ۲۰۱۷ قانونی در پارلمان لبنان به تصویب رسید که معایب قانون ستین را برطرف می کرد، بر اساس قانون جدید که قانون نسبی نام دارد شاهد این هستیم که عدالت بین همه جناح های سیاسی را برقرار می کند. مثلا در ۱۰ کرسی بالا که صحبتش را کردیم  اگر جریان المستقبل ۶۰ درصد رای بیاورد و حزب الله ۴۰ درصد، المستقبل ۶۰ درصد از ۱۰ کرسی ها را از آن خود می کند و حزب الله ۴۰ درصد کرسی ها را، به عبارت ساده تر دیگری از سروری مطلق یک جریان خاص در حوزه انتخابی معین خبری نیست.

نقشه توزیع کرسی های نمایندگان پارلمان لبنان بر اساس قانون نسبی

وضعیت جریان مقاومت در حوزه های انتخابی

جنوب لبنان

حزب الله و جنبش امل در جنوب لبنان حضوری فعال دارند، ائتلاف سیاسی حزب الله و جنبش امل در جنوب لبنان دست برتر را مانند همیشه داشته و اینبار هم با حضور یکه تاز سیاست جنوب لبنان یعنی نبیه بری رهبر جنبش امل در صدر لیست مشترک این دو جریان به نام ائتلاف امید و وفاداری(الامل و الوفاء) نباید جز پیروزی مطلق جریان مقاومت در جنوب انتظار دیگری داشت.

پیمان استراتژیک حزب الله – جنبش امل ناگستتنی و غیر قابل نفوذ است

حوزه انتخابی بعلبک – هرمل، مرکز توطئه سعودی – اماراتی

دره بقاع در شرق لبنان پایگاه سنتی حزب الله به شمار می رود هر چند جنبش امل در آنجا حضور دارد اما مردم لبنان بقاع و مردمانش را در مبارزه با صهیونیست ها در جنوب لبنان به عنوان ذخیره استراتژیک روزهای سخت جهادی حزب الله می شناسند. این مسئله در سالهای اخیر و مبارزه با گروههای تکفیری رنگ و بوی دیگری به خود گرفت و نقش بقاع به عنوان پایگاه اصلی حزب الله در شرق لبنان بیش از پیش پر رنگ تر کرد. اما بقاع علی رغم تمامی جان فشانی هایش از نظر معیشتی دچار مشکلات فراوانی است و به طور کلی مردم بقاع در امور معیشتی و اقتصادی لبنان همیشه جایگاهی حاشیه ای داشتند. همین مسئله محور سعودی – اماراتی را دست به کار کرد تا جایگاه حزب الله در بقاع را متزلزل کرده و ثقل کمپین های انتخاباتی لبنان خود را در این منطقه قرار دهند. کار به جایی رسید که سفیران امارات و عربستان با حضور در بقاع رسما اعلام کردند که هدفشان زمین زدن حزب الله در این منطقه است.

در مقابل دبیرکل حزب الله لبنان هم گفت به کسانی که در روزهایی که تکفیری ها هر روز به این منطقه حمله می کردند پشت آنها را خالی کرده و از آنها دفاع نکردند اجازه نمی دهیم نماینده مردم بعلبک – هرمل باشند. سید حسن نصرالله گفت اگر لازم باشد شخصاٌ به بقاع می آیم و برای حضور مردم به نفع مقاومت سخنرانی خواهم کرد اما لبیک گسترده مردم بعلبک – هرمل به دبیر کل حزب الله و اجتماع گسترده آنان خیال سید مقاومت را از هر جهت راحت کرد که بعلبک – هرمل پایگاه حزب الله خواهد بود.

تمام این صحبت هایی که نوشتم گوشه ای از سختی های موجود در حوزه انتخابی بعلبک – هرمل است، تمامی نشانه ها از پیروزی حزب الله و البته امکان پیروزی  تعداد محدودی از جریان ۱۴ مارس وابسته به محور سعودی – اماراتی حکایت دارد اما برد نهایی در بعلبک – هرمل با حزب الله است.

بیروت و شمال لبنان :

حزب الله در بیروت با جریان ملی آزاد به رهبری میشل عون رئیس جمهور لبنان متحد شده اند، ائتلاف این دو در بیروت شانس بالایی برای برنده شدن را دارد خصوصا که طرفداران میشل عون در سالهای اخیر رو به افزایش بودند اما متاسفانه به دلایل نامعلومی رابطه جریان ملی آزاد و جنبش امل تیره و تار است. گرچه هر دو همپیمان استراتژیک حزب الله به شمار می آیند اما در ماه های اخیر جنگ لفظی بین دو طرف به شدت بالا گرفته که تا الان حزب الله خودش را کنار کشیده و سعی کرده در این منازعه بی طرف باشد و حل مشکل این دو جریان را به بعد انتخابات موکول کند

اما شمال لبنان حزب الله و جریان مقاومت به صورت مستقیم فعالیت ندارند زیرا این منطقه قلمرو سنتی جریان ۱۴ مارس به شمار می رود منتها شانس حزب الله از طریق جریان ملی آزاد برای ورود نمایندگان همپیمان با  وی از حوزه انتخابی شمال به شدت بالاست.

حزب الله و جریان ملی آزاد از ۱۲ سال پیش پیمان شراکت استراتژیک خود را امضا کردند

نتیجه :

انتخابات در لبنان همیشه نتیجه قابل پیش بینی داشته  زیرا قلمرو نفوذ هر حزب و جریانی مشخص است، از الان می توان ۷۰% نتیجه انتخابات لبنان را حدس زد و تعیین کرد چه کسی در صحنه سیاسی لبنان باقی خواهد ماند اما در دو حوزه انتخاباتی شمال و بعلبک – هرمل باید منتظر بود و دید جریان که مردم این دو منطقه چه سرنوشتی را برای ۴ سال آینده خود رقم خواهند زد.