در افغانستان چه می گذرد؟ (شناخت جریانهای سیاسی)_شماره دوم

جریانهایی که حرکت آنها مشخص است عبارتند از:

۱- ائتلاف برای نجات افغانستان:
برآمده از اتحاد سیاسی بین صلاح الدین ربانی و عطامحمد نور (حزب جمعیت اسلامی و تاجیک تبار)، حاجی محمد محقق (حزب وحدت اسلامی افغانستان و هزاره تبار)، ژنرال عبدالرشید دوستم (جنبش ملی اسلامی و ازبک و ترکمن تبار)

۲- جریان غربگرا (عمدتا جریان تابع اشرف غنی و دولت وی)

۳- طالبان: در حال حاضر به لحاظ سیاسی، نقش آنها مقبولیت خارجی ندارد. اما نفوذ گسترده ای در داخل این کشور دارند و تحولات چند دهه اخیر گواه آنست.

۴- داعش: حضور گسترده و نقش موثری در افغانستان ندارد و از ضعف های حکومت در برخی نقاط استفاده می‌کنند. همچنین اعضای داعش در افغانستان عمدتا خارجی هستند.

۵- حزب اسلامی (گلبدین حکمتیار): در نظر رسانه ها و تحلیلگران داخلی افغانستان حرکت وی از ابتدا تا کنون مبهم است. اما وی را میتوان حلقه ارتباطی بین دولت اشرف غنی و طالبان و حتی برخی عناصر داعش دانست. چرا که صلح وی با حکومت و نقش پررنگ در آزادی زندانیان، با توجه به سابقه وی غیر قابل برداشت مثبت است.

(سایر جریانها و اشخاص در حال حاضر جهت گیری و فعالیت خود را اعلام نکرده اند و در صورت ضرورت، در سری مطالب بعدی، دسته بندی جریانها را دقیق تر خواهیم کرد.)

«دولت وحدت ملی» حاصل توافقی بود که احزاب مختلف افغانستان با نظارت و دخالت کشورهای خارجی؛ پس از کنار زدن طالبان از حاکمیت افغانستان بدست آوردند.
اما این مدل (اگر آنرا کاملا مردود ندانیم) لااقل در افغانستان جوابگو نبوده است. چرا که در جغرافیای افغانستان نیز همانند سایر کشورهای منطقه، طوایف و مذاهب مختلف وجود دارد و این نکته ای ست که هم میتوان آنرا نقطه ضعف و هم نقطه قوت برای تشکیل یک حکومت تلقی کرد.
از نقاط ضعف این مدل میتوان به چند جانبه شدن قدرت، تقسیم وزارت ها و مقامات بین احزاب و طوایف و (دوری از تخصص)، هرج و مرج سیاسی و… اشاره کرد؛ که شاهد همه این موارد در افغانستان امروز هستیم.
بنابراین مشکل امروز این کشور علاوه بر جابجایی مرزهای نژادی و مذهبی، دخالت نظامی و سیاسی خارجی ها و همچنین مدل «حکومت وحدت ملی» است.

و آنچه که در آینده مهم است این است که آیا «ائتلاف برای نجات افغانستان» می تواند با جذب حمایت کشورهای خارجی بر جریان غربگرا غالب شده و حکومت را پس از سالها دوری از صدر قدرت در دست بگیرند یا خیر؟
آیا داعش می تواند در افغانستان همانند عراق و سوریه جولانی ولو چند ساله بدهند؟
و طالبان تا کجا می تواند جنگ را استمرار داده و در برابر فشارهای خارجی برای مذاکرات با دولت تاب بیاورد. (با توجه به اینکه اخیرا عربستان هم طالبان را دعوت به مذاکرات با دولت اشرف غنی می کند؛ و این بده بستان ها با اعراب خلیج فارس بی شک با حمایت دولت اشرف غنی از حمله ائتلاف سعودی به یمن بی ربط نیست.)
بنظر می‌رسد ائتلاف برای نجات افغانستان در حال حاضر بزرگترین و پر قدرت ترین جریان شکل گرفته در عرصه سیاسی این روزهای افغانستان باشد. با توجه به اینکه آنها قدرت جذب همسایگان و یا کشورهای خارجی را هم دارند. (حاجی محقق به ایران نزدیک است و یا ژنرال دوستم با ترکیه قرابت دارد. و نور به دنبال جذب اروپایی ها همانند آلمان است.)

با توجه به تحولات آتی افغانستان این مطلب در شماره های بعدی تکمیل تر و مفصل تر خواهد شد.

در افغانستان چه می گذرد؟ (نگاهی به تحولات هفته اخیر افغانستان)