نگاهی به ده سال عملکرد ترکیه در معادلات خاورمیانه

امروز شاهد نزدیک شدن دوباره ترکیه و دولت مرکزی عراق هستیم، این در حالی است که دولت مرکزی عراق بارها با واسطه و بی واسطه به ترکیه به دلایلی همچون حمایت سیاسی از اقلیم کردستان و البته واسطه گری برای فروش نفت استخراج شده از مناطق اقلیم و فروش بدون هماهنگی آن اعتراض کرده است.

?در ادامه نمونه ای از تغییر سیاست های ترکیه و حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان اشاره می شود:

?درگیری لفظی سنگین ترکیه و اسرائیل در پی حمله اسرائیل به کشتی های کاروان آزادی در سال ۲۰۱۰ و قطع روابط با این رژیم
?شروع حمایت ترکیه از داعش و مسلحین سوری از اوائل سال ۲۰۱۱ علیرغم دوستی دیرینه بین این دو کشور
?نزدیک شدن محور اخوانی به خصوص ترکیه و قطر با محور وهابی به رهبری عربستان برای حمایت از معارضان سوری از سال ۲۰۱۱
?تیرگی روابط ایران و ترکیه به واسطه حمایت ایران از سوریه و حمایت ترکیه از معارضان سوری از سال ۲۰۱۱
?شروع فروش نفت اقلیم کردستان توسط ترکیه و نزدیک شدن این دو حکومت به دلایلی همچون میل ترکیه به عنوان قدرت گیری گروه هایی کردی مخالف با PKK از حدود سالهای ۲۰۱۴
?و البته نزدیک شدن بیشتر به اروپا و آمریکا در جریان براندازی دولت سوریه به خصوص پس از شروع عملیات ائتلاف ضد داعش در اواسط ۲۰۱۴

?اما از سال ۲۰۱۴ و با روشن شدن احتمال عدم سقوط دولت سوریه و اجرای فاز بعدی پلان “خاورمیانه جدید” که تمرکز اصلی آن بر قدرت گیری کردها در صورت عدم سقوط سوریه شکل میگرفت، شاهد تغییر ۱۸۰ درجه ای سیاست های ترکیه هستیم:

?شروع درگیری با آمریکا و تعطیلی موقت پایگاه اینجرلیک به دلیل عدم برآورده شدن تقاضای ترکیه در اعلام منطقه پرواز ممنوع در شمال حلب ۲۰۱۵
?ادامه درگیری ترکیه با آمریکا به واسطه پشتیبانی از گروه های منتصب به پ.ک.ک و پیشروی این نیروها و موفقیت در اتصال کانتون ها در اواسط ۲۰۱۵
?تیرگی روابط ترکیه و روسیه به واسطه اسقاط هواپیمای روسی و البته افشای پشت پرده سالها خرید نفت داعش توسط ترکیه اواسط ۲۰۱۵
?از سر گیری روابط با اسرائیل در اواسط ۲۰۱۶ (هرچند گفته میشود روابط غیر رسمی از دو سال قبل آغاز شده است).
?تیرگی بیشتر روابط ترکیه و آمریکا در پی کودتای نافرجام ترکیه در اواسط سال ۲۰۱۶
?عذر خواهی ترکیه از ساقط کردن هواپیمای روسیه اواسط ۲۰۱۶
?تیرگی روابط محور اخوانی (ترکیه-مصر-قطر) و محور وهابی (عربستان- امارات- بحرین) به دلیل شکست در سوریه در سال ۲۰۱۷
?تیرگی روابط ترکیه و اقلیم کردستان به واسطه همه پرسی استقلال کردها در سال ۲۰۱۷
?نزدیک شدن ترکیه و عراق (وحتی ایران) به واسطه تحولات اقلیم کردستان در سال ۲۰۱۷

?در نهایت آنچه از تحولات بر می آید، احتمال نزدیک شدن هرچه بیشتر محور اخوانی به محور مقاومت است. در این مسیر، این اخوانی ها هستند که در موضع ضعف قرار دارند (قطر به واسطه تحریم های همه جانبه و ترکیه از ترس ناآرامی ثلث شرقی این کشور به واسطه حضور بیش از ۲۰ میلیون کرد).

?نقشه خاورمیانه جدید، دلش به حال ترکیه و اردوغان نخواهد سوخت و آنها تنها بازیچه هستند. در این مسیر ترکیه که قسمت اصلی درآمد خود را از گردشگری در ساحل جنوبی خود دارد، بسیار آسیب پذیر خواهد بود، به خصوص اینکه عملا متحد منطقه ای ندارد.

?تضعیف عراق و به خصوص سوریه که بازیگر اصلی آن ترکیه بود، روزی گریبان ترکیه را نیز خواهد گرفت… در مسیر خاورمیانه جدید، هیچ قدرت منطقه ای نباید بتواند عرصه حضور پیدا کند…