اسکانا رباتیکس؛ نوآور تازه‌وارد در نبردهای دریایی خودران

درباره اسکانا رباتیکس:

تاریخچه اسکانا رباتیکس با ثبت رسمی آن در ۲۱ ژوئن ۲۰۲۳ آغاز می‌شود، زمانی که به عنوان یک شرکت خصوصی اسرائیلی فعالیت خود را شروع کرد. دفتر مرکزی در اور عکیوا، یک منطقه صنعتی در نزدیکی ساحل مدیترانه، واقع است که موقعیت جغرافیایی آن دسترسی به آزمایش‌های دریایی را تسهیل می‌کند. بنیانگذاران، که از کهنه‌سربازان عملیات ویژه دریایی و کارشناسان رباتیک هستند، تجربیات خود از مأموریت‌های واقعی را برای پر کردن شکاف بین نیازهای عملیاتی و فناوری نوین به کار گرفته‌اند. اسکانا ربوتیکس نه تنها بر تولید وسایل نقلیه تمرکز دارد، بلکه یک اکوسیستم کامل از نرم‌افزار و سخت‌افزار را توسعه می‌دهد تا پاسخگویی سریع و مقیاس‌پذیر به تهدیدات دریایی را فراهم کند. کشورهای حوزه دریای مدیترانه، دریای سیاه و دریای سرخ از جمله مشتریان بلقوه برای محصولات این شرکت به شمار میروند.

رفتارشناسی محصولات اسکانا رباتیکس:

محصولات اسکانا شامل پلتفرم‌های خودران دریایی است که با نرم‌افزارهای SeaSphere برای برنامه‌ریزی مأموریت و اجرای توزیع‌شده به شکل شبکه‌محور ادغام شده‌اند. این ماموریت‌ها عمدتا شامل نظارت، شناسایی، و عملیات رزمی می‌شود. محصولات و خدمات اسکانا رباتیکس بر پایه یک سیستم یکپارچه خودمختاری دریایی شکل گرفته‌اند. محصولات کلیدی اسکانا شامل مدل Bull Shark (شناور سطحی خودران)، مدل Stingray (شناور زیرسطحی خودران) و مدل Alligator (شناور آبی–خاکی خودران) هستند.

براساس اطلاعات موجود محصولات این شرکت همگی با دو نرم‌افزار مرکزی SeaSphere و Vera Edge یکپارچه شده‌اند.

نرم‌افزار SeaSphere نقش سیستم فرماندهی و کنترل را دارد؛ جایی که تخصیص منابع، برنامه‌ریزی مأموریت، تعریف اهداف سطح بالا و هماهنگ‌سازی پلتفرم انجام می‌شود. بخش Vera Edge که بر پایه ROS2 طراحی شده، هسته اجرایی تطبیقی سیستم است و دستورات سطح بالا را به اقدامات محلی تبدیل می‌کند و اطمینان می‌دهد وسیله در برابر تغییرات محیطی انعطاف‌پذیر بماند. هر دو نرم‌افزار مستقل از سخت‌افزار (hardware-agnostic) هستند و این ویژگی امکان ارتقای عملکرد بدون تغییر پلتفرم فیزیکی را فراهم می‌کند.

مشخصات فنی محصولات اسکانا رباتیکس:

پلتفرم Bull Shark (به معنی گاوکوسه) یک (Autonomous surface vehicles) ASV تاکتیکی با قابلیت عملیات گروهی است که برای مأموریت‌های شناسایی و حمله سریع طراحی شده. این وسیله از اسکله، ساحل یا کشتی مادر قابل پرتاب است و توانایی ردیابی پیشرفته، گشت‌زنی طولانی‌مدت و حمله انتحاری دارد.

حداکثر سرعت آن ‌۵۰ گره دریایی (نزدیک به ۹۳ کیلومتر بر ساعت)، برد عملیاتی آن ۱۲۰ مایل دریایی، و ظرفیت بار ۱۵۰ کیلوگرم است؛ ظرفیتی که امکان حمل پهپادها یا تجهیزات ارتباطی را فراهم می‌کند.

به ادعای سازنده، بولشارک می‌تواند به‌عنوان یک هاب ارتباطی برای هماهنگی دارایی‌های سطحی و زیرسطحی عمل کند. طراحی ماژولار آن اجازه پیکربندی مجدد سریع را می‌دهد و هزینه عملیاتی پایینش، آن را برای تولید انبوه مناسب می‌کند. درحال حاضر این پلتفرم فاقد قابلیت حمل تسلیحات ثانویه (انواع موشک‌های ضدهوایی یا ضدکشتی، اژدر، مین و…) است. با این حال انتظار میرود در آینده مدل‌های جدید با این قابلیت معرفی شوند.

پلتفرم Stingray (به معنی لقمه‌ماهی) یک (Autonomous underwater vehicles) AUV با قابلیت حضور طولانی در محیط‌های زیرآبی است. این وسیله برای مأموریت‌های شناسایی، جنگ ضدزیردریایی ، و حفاظت از زیرساخت‌های حساس زیرآبی (مانند خطوط ارتباطی، اینترنت، گاز و…) توسعه یافته و به قابلیت‌هایی مانند ناوبری کاملاً خودمختار، کف نشینی و شارژ زیرآبی مجهز است.

عمق عملیاتی این پلتفرم تا ‌۳۰۰ متر، برد آن ۴۵ مایل دریایی، سرعتش ۱۲ گره دریایی و ظرفیت بار آن ۱۵ کیلوگرم است. ماندگاری باتری در حالت استاندارد ‌۲۴ ساعت است و با افزودن ماژول اضافه، به ۴۸ ساعت افزایش می‌یابد.

ساختار سنسوری ماژولار آن شامل سونار، حسگرهای الینت، سیستم‌های نقشه‌برداری و احتمالا محموله‌های تهاجمی است. استینگری می‌تواند از زیردریایی‌ها، بنادر، شناورها یا قایق‌های گشتی پرتاب شود و به دلیل اثر صوتی و حرارتی بسیار پایین، برای مأموریت‌های مخفی ایده‌آل است.

پلتفرم Alligator (به معنی تمساح پوزه‌پهن) یک وسیله آبی–خاکی خودران (Autonomous amphibious vehicle – AAV) است که برای ماموریت از دریا به ساحل طراحی شده است. این وسیله که قرار است در سه‌ماهه نخست ۲۰۲۶ وارد خط تولید شود، توانایی حمل و پرتاب پلتفرم‌های ثانویه مانند استینگری را دارد و می‌تواند به‌عنوان یک سیستم مرکزی برای جمع‌آوری و بازیابی تجهیزات عمل کند.

سرعت الیگاتور برابر ‌۴۰ گره دریایی، برد آن ۳۰۰ مایل دریایی و ظرفیت بارش ۱۵۰۰ کیلوگرم است؛ ظرفیتی که امکان حمل تجهیزات لجستیکی، سنسورها یا حتی پرسنل را فراهم می‌کند.

این وسیله بدون نیاز به زیرساخت ساحلی، به‌صورت یکپارچه بین آب و خشکی جابه‌جا می‌شود و برای مناطق مورد مناقشه گزینه‌ای بسیار مناسب است. الیگاتور با شبکه نرم افزاری اسکانا کاملاً هماهنگ بوده و قابلیت کنترل و هماهنگی لحظه‌ای دارد. همچنین، به دلیل طراحی پنهانکار ، برای مأموریت‌هایی مانند مراقبت ساحلی یا هجوم آبی-خاکی کاربرد دارد.

چشم انداز آینده:
اطلاعات تکمیلی نشان می‌دهد که اسکانا ربوتیکس تأکید ویژه‌ای بر معماری باز دارد تا اطمینان حاصل شود سیستم‌ها با تجهیزات سایر کشورها نیز سازگار باشد. محیط شبیه‌سازی این شرکت برای آموزش اپراتورها و تحلیل‌های جنگی استفاده می‌شود و این موضوع اعتمادپذیری سیستم‌های خودران را افزایش می‌دهد. در حال حاضر اسکانا بخشی از روند جهانی حرکت به‌سمت سامانه‌های بدون‌سرنشین است.

بزرگ‌ترین چالش‌های اسکانا رقابت با شرکت‌های بزرگ مانند Boeing یا Rafael است، اما تمرکز این شرکت بر هزینه پایین میتواند یک مزیت استراتژیک جهت همکاری با شرکت‌های بزرگتر یا حتی بازیگران غیردولتی باشد.

باید در نظر داشت که حضور یک شرکت نوآور در حوزه دفاعی در منطقه می‌تواند توجه و سرمایه‌گذاری بازیگران عرب را به‌طور جدی جلب کند. با توجه به تلاش‌های مستمر سیاستمداران عرب، به‌ویژه در امارات متحده عربی و عربستان سعودی، برای گسترش روند عادی‌سازی روابط با اسرائیل، همکاری‌های دفاعی به‌عنوان یکی از عملی‌ترین و جذاب‌ترین گزینه‌ها مطرح است.

به‌طور کلی، کشورهای حاشیه خلیج فارس علاقه قابل‌توجهی به توسعه سامانه‌های نوین، مقرون‌به‌صرفه و در عین حال کم‌ریسک دارند؛ سامانه‌هایی که بتوانند به‌صورت مؤثر در برابر توانمندی‌های رو‌به‌رشد ایران به‌کار گرفته شوند. روند سرمایه‌گذاری اخیر این کشورها در حوزه پهپادها نیز به‌خوبی نشان می‌دهد که تمرکز آن‌ها بر فناوری‌های آینده‌محور و هزینه‌-اثربخش بیش از هر زمان دیگری تقویت شده است.

منابع:
Skana Robotics official website | Jerusalem Post article on Skana products | Israel Defense article | Company registration details | European Security & Defence article | Ocean News on Alligator | Shephard Media on DSEI 2025 | Janes article on Alligator | Tracxn company profile | Maritime Innovations article